Frederick Forsyth
Frederick Forsyth (ur. 25 zélnika 1938 w Ashford) – britijsczi pisôrz pòmianowëch pòwiesców i thrillerów.
Młodosc, wësztôłcenié, gazétnô robòta, współrobòta z wëwiadã edicëjô
Ùrodzëł sã w bògatéj mieszczańsczéj familië. Ùcził sã w Tonbridge, zaczã téż sztudia na Ùniwersytece Granadë (Szpańskô), le chùtkò je przerwôł, bë pòswiãcëc sã swòjémù nôwikszémù hobbi – lecbie. Czedë bëł 17 lat stôry, zwenigòwôł licencjã lócôrza, a dwa lata pózni òstôł jednym z nômłodszëch lócôrzã w historië RAF, dze służëł w latach 1956–1958. Dali òstôł repòrtérã w môłéj môlowéj gazece w Norfolk, w chtërnéj robił przez 3,5 rokù, jaż do 1961, czedë òstôł zajimniãti w prasowéj agencjë Reutera. Nôpierwi robił w Pariżù i Berlënie (NDR) – zebrane jinfòrmacje wykorzystał w póznieszëch ksążkach: Dzéń Szakala i Papiórë Odessë, takno w noczôsni Czechosłowacji i na Wãgrach. W 1965 przëszëd do BBC i òstôł asistentã wòjnowégò kòrespòndénta. W 1967 ùdôł sã do Africzi, dze warôł kùstrzny konflikt midzë Nigerią a Biafrą. Sprzejacelëł sã tam z prowadnikã secesjonistów, dżenerolã Chukwuemeke Ojukwu, zwônym „Emeka”. W 1968 zakùńczëł wespółrobòtã z BBC (òbwinialë gò ò niedostatk obiektywnotë) i wrócëł do Biafry jakno tzw. wòlny strzélc, rapòrtowôł przebiég wëdarzeniów dlô „Daily Express”, „Evening Standard” i magazynë „Time”. W Biafrze, òb czas wòjnë z Nigerią, òstôł téż agentã brytyjsczégò wëwiódë MI-6, do czego sã przëznôł pò kòl 50 latach. Pózni robił dlô wëwiadë w Rodezji Pôłniowi. W NDR w Dreznie nawiązôł kòntakt z sowiecczim pùłkòwnikã i odebrôł òd niegò przeséłkã pòd przegrodą we wichódkù, nigdë nie ùzdrzącë jegò gãbë. Jegò òstatnym zadaniém jakno agenta bëło sprawdzenié dalszich losów pôłniowoafrykańsczéj barni atomowéj na przëtrôfk przekazaniégò władzë przez białëch czôrnéj wikszoscë
Letëracczé ùsôdztwò edicëjô
W 1969 napisôł ksążkã, a pò prôwdze repòrtaż o wòjnie w Biafrze pt. The Biafra Story (pòlsczi titel: Słowo białego człowieka). Dwa lata pózni, w 1971, ukôza sã pòwiesc Dzéń Szakala (The Day of the Jackal), òpòwiadającô ò zamachù na Charles’a de Gaulle’a. Sta sã swiatowym bestsellerã i zapòczątkòwa niesłabnącą widzałosc twórczoscë Fredericka Forsytha na swiecie.
• Dzéń Szakala (The Day of the Jackal, 1971)
• Papiorë Odessë (The Odessa File, 1972)
• Psë wòjnë (The Dogs of War, 1974)
• Pasturz (The Shepherd, 1975) – wëdanô jakno samostójnô sztëk, dołãczona téż do zbiërku pt. Czëstô robòta
• Diôbelskô alternatiwa (The Devil's Alternative, 1979)
• No Comebacks (zbiér òpòwiesców, 1982 – w Pòlsce wëdóny jakno Czysta robota)
• Emeka (1982 – biografiô i wspómink o dżenerôle Ojukwu, niewëdanô w Polsce)
• Czwiôrty protokół (The Fourth Protocol, 1984)
• Negocjator (The Negotiator, 1989)
• Fałszerz (The Deceiver, 1991) – nowé wëdanié pt. Dezinformator
• Pisc Bòga (The Fist of God, 1994)
• Jikóna (The Icon, 1996)
• Wieszczi Manhattanu (The Phantom of Manhattan, 1999)
• Weterana (The Veteran, 2001) - zbiór opowiadań
• Mscëcél (The Avenger, 2003)
• Afgańczik (The Afghan, 2006)
• Kobra (The Cobra, 2010)
• Czôrny spisënk (The Kill List, 2013)
W 1991 wëdôł antologiã nôlepszëch, jegò zdaniã, òpòwiesców lotniczëch Great Flying Stories, w chtërnéj zamiescôł równak swòjã òpòwiesc Pastùrz (znônò w Pòlsce ze zbiërkù Czysta robota). W 2001 ùkôza sã autorizowanô biografiô Forsytha pt. A Matter of Protocol napisónô przez Craiga Cabella. Charakteristiczne dlô Forsytha je pòsługiwanié sã w pòwiescach sztilã dzennikarsczim. Dzãka témù staraniémù czëtinc doznôwô wrażenié, jakbë to cëż czëtôł, bëło swégò órtù repòrtôżã, rapòrtã. Wiele wëdarzeniów, ò chtërnëch Frederick Forsyth pisze w swòji ksążce wëdarzëło sã pò prôwdze, wiele òsobistoscë jistnieje w prôwdzëwim swiece. Spòsobë szmùglu barni, wëbuchòwéch substancjów, praniô brudnëch dëtków, manijactwa lëdzama òpisëje w pòdrobnotach. Jegò òpòwiescë mògłëbë z pòbiérã służëć jakno ùczbòwnik przeprowadzaniô môchnieniów czë ùprowadzeniów (np. Dzéń Szakala zawierô baro dokładné jinformacje tëczące dobëwaniégò nowéj tożsamoscë, Psë wòjnë – wërażają równak baro dokładny – chòcô zmëszlony – òpisënk òbmëslenkù i realizacjë przeprowadzeniô môchnieniów na jedno z afrykańsczéch państw). Òb czas PRL w Pòlsce bëłë wëdôné leno Dzéń Szakala, zbiërk No Comeback (pt. Czysta robota) i Psë wòjnë w wersji òkrojonéj. Pòòstałé pòwiescë nié mògłé sã ùkazac, bò przedstôwiałë negatiwni òbrôz Sowiecczéj Zrzeszë abò pozitiwny òbrôz państwa Izraél. Òstałë wëdóné w wikszoscë ju w leżnoscach wòlnotë słowa pò 1989. Czile pòwiesców òstało zekranizowónëch (Dzéń Szakala dwùkrotnô)
Polityczny Pòzdrzadk, Òsobisté żëcé edicëjô
Forsyth òkresliwô sã, òsoblëwié w sprawié politicznéch pòzdrzadków, jaknô kònserwatista, je jawernym prôcemnikã Eùropejsczéj Ùni. Ùwôżany je za jednégò z nôbògatszëch pisôrzów swiata, mieszkô w ekskluziwnéj rezydencjë pòd Londynã (Hertfordshire), je jednakôż miéwcą zômkù w Irlandii (Enniskerry). Gôdô głôdkò pò francuskù, miemieckù, ruskù i szpańskù i wiele rézuje pò Eùropie, Blisczim Wschòdze i Africe.
Przëpisë edicëjô
Znany autor powieści sensacyjnych przyznał, że był szpiegiem. PolskieRadio.pl, 2015-08-31.
Bùtnowé pòwrózczi edicëjô
• Frederick Forsyth – polska strona poświęcona pisarzowi