Kaszëbë - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
→Lëteratura: Jan Mòrdawsczi: Geografia Kaszub/Geògrafia Kaszëb. dolmaczënk: Ida Czajinô, Róman Drzéżdżón, Marian Jelińsczi, Karól Rhode, Gdańsk Wydawn. Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Gduńsk 200 |
Bëtowò |
||
Linijô 1:
[[Òbrôzk:Kashubian flag new.png|thumb|Fana Kaszëbsczi]]
[[Òbrôzk:Porenkowo_Pomorsko_1.png|thumb|
[[Òbrôzk:Gdunsk_5.jpg|thumb|250px|Katédra w Gduńskù-Òlëwie, môl pòchòwaniô ksyżeców Pòrénkòwi Pòmòrsczi]]
'''Kaszëbë''' abò '''Kaszëbskô''' (pl. ''Kaszuby'', de. ''Kaschubei'') - òbénda nad sztrądã [[Bôłt]]u, part [[Pòmòrskô|Pòmòrsczi]] dze żëją [[Kaszëbi]] (aùtochtoniczny [[Pòmòrzónie|Pòmòrzani]]).
Linijô 8:
Wëznaczenié greńców Kaszëbsczi je dosc problematiczną rzeczą, bò w ùszłoce Kaszëbskô nie bëła nigdë òbéńdą òkresloną administracëjno (w procëmnoce np. do Zôpadny- czë Pòrénkòwi Pòmòrsczi). Drãgòscë dodôwô fakt, że greńce òbéndë zwóny "Kaszëbskô" przesëwałë sã w cygù stalatów na pòrénk. Czej w [[1238]] r. miono krôjnë "Cassubia" pòjawiło sã pierszi rôz w dokùmeńtach, òbjima òna dzél Zôpadny Pòmòrsczi. W tich czasach [[Słowiónie]] z Pòrénkòwi Pòmòrsczi definitiwno nie mianowelë sã "Kaszëbama". Wespólnym mionã Nadbôłtowëch Słowianów midzë [[Wisła|Wisłą]] a [[Òdora|Òdorą]] bëło "Pòmòrzani". [[Gerard Labùda]] (1991) napisôł równak, że na Pòmòrzu utwòrzało są le jedno miono dlô zemi i lëdzy – Kaszëbë, ''Kaszuby''. Ten autor pisze téż, że na pòrénk wãdrowa dësza kaszëbiznë (jãzëk i zwëk), a nie kaszëbsczi lëdze, chòc tak niejedni to zmiłkòwò òpisywają. W 1880 rokù [[Wejrowò]] bëło ùznóny za stolëcã Kaszëbsczi Zemi.
Dejade dzysô to prawie dzél Pòrénkòwi Pòmòrsczi je nôczãscy mianowóny "Kaszëbskô", sztërkama no miono je téż rozcygóné na pòrénkòwé zemie Zôpadny Pòmòrsczi (òkòlé [[Bëtowò|Bëtowa]], [[Lãbòrg|Lãbòrga]], [[Leba|Lebë]]). Dosc pòpùlarnym pòzdrzatkã je sfòrmùłowanié, że: "Kaszëbskô je tam, dze mieszkają (w grëpie) [[Kaszëbi]]".
Próbë wëznaczeniô greńców Kaszëbsczi dokònôł [[Jan Mòrdawsczi]] w prôcë: "Geògrafia dzysészëch Kaszëbów" (1999). Do Kaszëbsczi zarechòwôł òn zemie, we chtërnëch wedle badérowaniów socjologów przënômni 1/3 lëdztwa są òsobë czëjącé sã Kaszëbama, abò dze mieszkô zacht wielëna Kaszëbów (je to przëtrôfk w trzech gardach: w [[Gduńsk|Gduńskù]], [[Gdiniô|Gdini]] ë [[Sopòt|Sopòce]]).
Linijô 53:
=== Ekònomijô ===
Nôwicy lëdzy robi w sferze ùsłëgów. Wôżnéma wietwiama gòspòdarzënkù Kaszëb są: turistika, mòrskô industrëjô (òkrãtownie ë pòrtë),bùdowizna, rëbaczenié ë gbùrzëzna. Kaszëbi są téż bëlnyma stolôrzama i piekôrzama. Turistika rozwijô sã nad sztrądã [[Bôłt]]u, ale wiele turistów przëcygają téż pòjezérza i niechtërné gardë, np. [[Gduńsk]]. Do nôbarżi znónëch kùrortów ë wëpòczinkòwëch môlowòsców słëchają: [[Chmielno]], [[Jastarniô]], [[Leba]] i [[Sopòt]]. Niejedné rastauracëje, karczmë i gòscyńce pòdôwają dlô wanożników kaszëbsczé smaczczi: wãgòrzową zupã, [[czarwina|czarwinã]], [[plińce]] i jin. Mòże liczëc, że w przińdnëch latach wczasowëch chëczów ë agrokwatérów bãdze na Kaszëbach wicy.
=== Stón i òchróniô òkrãżégò ===
| |||