Czôrnô dzura - rozeszłoscë midzë wersjama

[[Òbrôzk:BH LMC.png|thumb|280x280px|'''Czôrnô duradzura''']]

Pòdług teòrie Alberta Einsteina, w mòcnym pòlu grawitacyjnym czas płënie wòlni jak w słabszim. W tim polu wszëtczé procesë ùlegają spòmalnieniu (dylatacja czasu) z pùnktë widzeniô òbserwatora, a mòcné pòle grawitacyjné zmianã geòmetricznich własnosc przestrzenië, cò òznôczô, że np. suma nórtów w trzënórce nie je rôwnô 180 gradów. Czas i przestrzéń twòrzą zakrziwiającą sã czterowëmiôrową „Czasoprzestrzéń”. Sëła frawitacjë na pòwierzchnië gwiôzdë sygają niesączony wôrtnoscë, a czedë rozmiarë cała zbliżaja sã do parmienia grawitacyjnégò, grawitacja zmiérzô do nieskùńczonosc. W ti sytuacjë ni mòźë bëc z równoważonô przez skòńczoné cësnienié i cało nieùchronnie mùsy zapadną sã do wëstrzódka, co prowadzy do pòwstaniô czôrny durëdzurë. W ji òkòlim czas płënie corôz pòmalni.

Mòżlëwé je parłãczenié czôrnich durówdzurów, pòlégającé na czołowim zderzeniu dwóch czôrnich durówdzurów i sparłączeniu sã w jedną. Pòwierzchniô horizontu pòwstałi w ten sposób czôrny durëdzurë je tedë wiãkszô jak łącznô pòwierzchniô horizontów zderzających sã durówdzurów.

W 1964 rokù dwaj rzdzecczi astrofizycë O. H. Gusejnow i J. Zeldowicz zaproponowelë pòszukiwanié czôrnëch durów ùkładach pòdwójnich gwiôzdów. Założëlë, że mògą jistniec układ, w chtërnëch jednim składnikã je normalnô gwiôzda, a drëdżim czôrnô duradzura. Te dwa cała krążą wkół pòspólnégò strzódka masë, a że czôrnô duradzura je niewidocznô, wëdôwô sã, że jasny składnik òbrôcô sã wkół niczegò. Jednak czãsto wëjasnienié je taczé, że drëgô gwiôzda swiécy, ale słabi jak na pierwszô i ji wid dżinie w promieniowaniu jasniészégò składnika.

Czôrné durëdzurë nie są wieczné, bò mògą wëparowac w wynikù procesów kwantowich zachôdającëch w mòcnich pòlach grawitacyjnych. W próżni przestrzéń je wëpëłnionô nienarodzonyma, wirtualnyma cząstkama i anticząstkama. Żlë nie je jima przekazywónô niżôdnô energia, nie mògą sã òne zamieniac w realné cząstczi. Pò skùrczenim sã naładowónégò elektricznie cała i pòwstaniu czôrny durëdzurë, pòlé elektriczné ùlégô taczimù wzmòcnieniu, że zaczinają pòwstawac pôrë elektron – pòzyton. Kreacjô pôrów przez elektriczné pòlé je téż mòżlëwô bez ùdzélu czôrny durëdzurë. W taczim przëtrôfkù pòlé mùsy bëc jednak wzmòcnioné.