Jagelonowie - rozeszłoscë midzë wersjama

Usunięta treść Dodana treść
D (Script) File renamed: File:Jan olbracht.jpgFile:Jan I Olbracht by Bacciarelli.jpg File renaming criterion #5: Correct obvious errors in file names (e.g. incorrect [[:en:Proper noun|proper noun...
pisënk, redakcjowé zmianë, wiele błãdów...
Linijô 1:
'''Jagelonowie''' ([[Lëtewsczi jãzëk|lët.]] ''Jogailaičiai'') – wietew lëtewsczi dinastie Gedëminowiczów, jakô wëwòdzy sã òd [[Władisłôw II Jagełło|Władisława II Jagełłë]]. Je to trzecô dinastiô, chtërna rządzëła w [[Pòlskô|Pòlsce]] (w latach 1386-1572). Jagelonowie rzãdzëlë téż w [[Lëtewskô|Lëtewsczi]] (w latach 1377-1401 i 1440-1572), Czechach (w latach 1471-1526) i w [[Madżarskô|Madżarsczi]] (w latach 1440-1444 i 1490-1526).
 
== Jagelonowie na pòlsczim sadawiszczu ==
==JADŻIELLONOWIE NA TRONIE PÒLSCZIM==
 
{| class="wikitable"
<gallery>
|-
Òbrôzk:Jagiello.jpg|Władysław Jagiełło
!Herb !! Pòrtrét !! Miono !! Data ùrodzeniô !! Data smiercë !! Cząd panowaniô !! Ùwôdżi
Òbrôzk:Warnenczyk.jpg|Władysław Warneńczyk
|-
Òbrôzk:Kazimierz Jagiellonczyk.jpg|Kazimierz Jagiellonczyk
|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Wladislaus II Jagiello of Poland.PNG|90px]] || [[Władisłôw&nbsp;II Jagełło]] || kòle 1362 || 1434 || 1386-1434 || Miôł dwùch sënów z òstatną, czwôrtą białką Zofią Holszańską – Władisława i Kadzmierza. W czasù jegò panowaniô bëła biôtka z Krzeżôkama pòd Grunwaldã w rokù 1410. Pòlocë òdnioslë dobëcé.
Òbrôzk:Jan I Olbracht by Bacciarelli.jpg|Jan Olbracht
|-
Òbrôzk:Aleksander I Jagiellończyk.jpg|Aleksander Jagiellończyk
|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Bacciarelli - Władysław III.jpeg|90px]] || [[Władisłôw&nbsp;III Warneńczik]] || 1424 || 1444 || 1434-1444 [[Pòlskô]]<br />1440-1444 [[Madżarskô]] ||Zdżinął w biôtce z Turkama pòd Warną. Jegò cało nigdy nie bëło nalazłé.
Òbrôzk:Jungholz_Sigismund_I_the_Old.jpg|Zygmunt Stary
|-
Òbrôzk:Zygmunt August I.jpg|Zygmunt August
|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Casimir IV Jagiellon.PNG|90px]] || [[Kadzmiérz&nbsp;IV Jagelończik]] || 1427 || 1492 || 1447-1492 || Ze swòją białką miôł trzënôsce dzecy. Sztërëch sënów bëło królama (trzech w Pòlsce i jeden w Madżarsczi). Biôtkòwôł sã z Krzëżôkama w wòjnie chtërnô zwią 13-latową. [[Pòlocë]] mielë dobëti i dostelë [[Gdùńsczi Pòmòrze]].
</gallery>
|-
|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Jan I Olbracht by Bacciarelli.jpg|90px]] || [[Jón&nbsp;I Òlbracht]] || 1459 || 1501 || 1492-1501 || Ni miôł dzecy i nie béł żeniałi.
|-
'''|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Alexander of Poland.PNG|90px]] || [[Aleksander Jagiellończyk'''Jagelończik]] żił|| 1461- || 1506 .|| 1501-1506 || Rządzył na Lëtwie, pózni pò smiercë swòjegò brata òstôł królã Pòlsczi w rokù 1501. Ùmarł w 1506 rokù. Żeniałi béł z córką Iwana III – póna Mòskiewsczégò Ksyżëstwa.
|-
Rządzył|[[Òbrôzk:POL wCOA PòlsceJagiellonowie.svg|50px]] sztërdzëscë|| dwa[[Òbrôzk:Sigismund lataI ,of òdPoland.PNG|90px]] 1506|| do[[Zygmùnd&nbsp;I Stôri]] || 1467 || 1548. || 1507-1548 || Jegò Białkąbiałką bëła italianskô ksyżënka Bona Sforza. Czasë jegò i sëna panowaniô nazywôpòzéwô sã „złotim wiekã”stalatim”. Pòlskô stała sã mòcnym i znaczącym państwã. [[ZygmuntZygmùnd Stary]]Stôri òdbudowôł Zómk Królów na Wawelu w [[Krakòwò|Krakòwie]]. Pòdpòrządkòwôł Pòlsce Krzëżôków.
|-
|[[Òbrôzk:POL COA Jagiellonowie.svg|50px]] || [[Òbrôzk:Sigismundus II Augustus of Poland.PNG|90px]] || [[Zygmùnd&nbsp;II Agùst]] || 1520 || 1572 || 1530/1548-1572 || Jesz za zëcô swòjégò òjca béł téż królã. Sóm rządzył pò smiercë òjca òd rokù 1548. W 1569 rokù doszło do sparłãczeniô Lëtwë i Pòlsczi (ùniô realnô). [[Zygmunt August]] béł slédny z Jagelonów. Ni miôł sëna.
|}
 
== Bibliografiô ==
 
*T. Biber, M. Leszczyński, ''Poczet władców Polski'', Poznań 1997
 
'''[[Dinastëjô Jadżiellonów]]''' pòchòdzy z Lëtwë , z rodu Gdyminowiczów. Pò Piastach i Andegawenach jé to trzecô dinstëjô chtërna rządzëła w Pòlsce.
Lëtwa w 1385 rokù z Pòlską sparłãcziła sã , żebe miec mòc procëm mòcë Krzëżoków. W 1386 rokù [[Lëtwa]] przëjãła chrzest, a ji pòn na tim chrzce przëjãł miono Władysław.
Pòtemù òżenił sã z Jadwigą Andegaweńską.
 
 
'''Władysław Jadżiełło''' ùrodzony w 1348 ùmarł w rokù 1434.Rządzył w latach1386 – 1434
Miôł dwùch senów z òstatną ,czwôrtą białką Sonką / Zofia Holszańska / - Władysława i Kazimierza.. W czasù jegò panowaniô bëła biôtka z Krzeżôkama pòd Grunwaldã w rokù 1410. Pòlocë òdnioslë dobëcé.
 
 
 
'''Władysław Warneńczyk''' żił w latach 1424 – 1444. Król Pòlsczi 1434 – 1444 i król Wãdżier òd roku1440. Żdżinął w biôtce z Turkama pòd Warną. Jegò cało nigdy nie bëło nalazłi.
 
 
'''Kazimierz Jagiellończyk''' żił w latach 1427 – 1492. Ze swòją białką miôł trzënosce dzecy. Sztërëch knôpów bëło królama, trzech w Pòlsce i jeden na Wagrzëch..
Biôtkòwôł sã z Krzëżôkama w wòjnie chtërnô zwią 13-latową. [[Pòlocë]] mielë dobëti i dostelë [[Gdùńsczi Pòmòrze]].
 
 
'''Jan Olbracht''' żił 1459 – 1501. Rządzył w latach 1492- 1501. Ni miôł dzecy i nie béł żeniałi.
 
 
'''Aleksander Jagiellończyk''' żił 1461- 1506 . Rządzył na Lëtwie pózni pò smiercë swòjegò brata òstôł królã Pòlsczi w rokù 1501. Ùmarł w 1506 rokù. Żeniałi béł z córką Iwana III – póna Mòskiewsczégò Ksyżëstwa.
 
 
'''Zygmunt Stary''' ùrodzony w 1467 r. ùmarłi w 1548 rokù.
Rządzył w Pòlsce sztërdzëscë dwa lata , òd 1506 do 1548. Jegò Białką bëła italianskô ksyżënka Bona Sforza. Czasë jegò i sëna panowaniô nazywô sã „złotim wiekã”. Pòlskô stała sã mòcnym i znaczącym państwã. [[Zygmunt Stary]] òdbudowôł Zómk Królów na Wawelu w Krakòwie. Pòdpòrządkòwôł Pòlsce Krzëżôków.
 
 
'''Zygmunt August''' – żił w latach 1520 – 1572. Jësz za zëcy sòjégò òjca béł też królã. Sóm rządzył pò smierce òjca òd rokù 1548. W 1569 rokù doszło do sparłãczeni Lëtwë i Pòlsczi tak pò prôwdze / ùnia realnô/. Zygmunt béł mòcno zakòchóny w Barbarze Radziwiłłównie, co sã nie widzało jinszim bogatym. [[Zygmunt August]] béł slédny z Jadżiellonów. Nié miôł sëna.
 
 
'''Bibliografia:'''
T. Biber, M. Leszczyński, Poczet władców Polski, Poznań 1997
 
T. Rześniowiecki T. Małkowski – podręcznik dla klasy 2 gimnazjum „Podróże w czasie”, Gdańsk 2009