Wilëjô Gòdów - rozeszłoscë midzë wersjama

Usunięta treść Dodana treść
dod.
Nie podano opisu zmian
Linijô 1:
[[Òbrôzk:Stol_wigilijny.JPG|thumb|200px|Przëkładowi pòlsczi wiliowi stół]]
[[File:Slowinzen Weihnachten 1937.jpg|thumb|Gwiôzdka 1937 rokù]]
'''Wilëjô Gòdów''', '''Wigiliô''' (z [[łacyńsczi jãzëk|łacyńsczégò]] ''vigilia'' — ‘czuwanié’, ‘straż’ ; ''vigilare'' — ‘czuwac’) – w [[Chrzescëjaństwò|chrzescëjańsczi]] tradicji dzéń, jaczi pòprzédzô [[Gòdë]]. Wilëjô kùńczi cząd [[Adwańt|adweńtu]].
 
Linia 12 ⟶ 13:
Wszëtczé wilëjné pòtrawë rëchtowóné na kaszëbsczi swiąteczny stół mùszałë składac sã z zôrnów zbòża, miodu, òrzéchów, grzëbów, grochù, fasolë, bòbù, brzadu i rib. Spòdlim wilëjnégò i swiątecznégò zjestkù bëłë – òsoblëwie kòl rëbôków – solony [[wãgòrz]], [[slédz]], [[szprotka|bretlińdżi]]. Na wilëjnym kaszëbsczim stole nôczãscy gòscëła téż grzëbòwô zupa, czasã zastãpòwónô [[Brzadowô zupa|brzadową]]. Ni mògło téż zafelowac pòstnégò bigòsu. Jednym z wilëjnëch deserów bëłë klósczi z makã. Nie bëłë òne równak pòdôwóné we wszëtczich dzélach Kaszëbsczi. Na gwës znóné bëłë w òkòlim [[Wejrowò|Wejrowa]]<ref>Róża Wòszôk-Slëwa, ''Pòzwë pòtrawów òdbicym òbrzãdowégò rokù na Kaszëbach'' [w:] „Biuletyn Radzëznë Kaszëbsczégò Jãzëka” 2010, s. 155</ref>. Na [[Hélskô Sztremlëzna|Hélsczim Półòstrowie]] na Wileją rëchtowónô krëlczi, to je bùlwë w mùndurkach z solonym wãgòrzã, brzadową zupã z klóskama abò krëpama, chléb z syropã, miodné deserë z grizu z sokã i [[młodzowi kùch]]. W jinëch regionach Kaszëb biwałë téż slëwë z klóskama i rozynama, wãgòrz w biôłi pòlewce i bùlwë. W pózniészim czasu doszła jesz pòlewka ze swiéżëch rib<ref>W. Niemiec, ''Ò tim, jak przódë lat Kaszëbi warzëlë. Gawędy o dawnej kaszubskiej kuchni'', Władysławowo 2004, s. 31.</ref>.
 
Na Kaszëbach w Wilejã z darënkama przëchôdôł [[Gwiôzdór]]<ref>Józef Lanc, ''Gòdowé zwëczi na Kaszëbach'', „Rëmskô Klëka” nr 12/2006.</ref>. W wiliowi wieczór znónô je téż tradicjô òdwiédzaniô chëczów przez przezeblôkańców nazéwónëch „[[Gwiôzdka|gwiôzdką]]” abò – na nordze Kaszëb – „panëszką”<ref>[[Eùgeniusz Prëczkòwsczi]], ''Òbrzãdowi rok na Kaszëbach – dzysdnia. Próba pòdsëmòwaniô'' [w:] „Biuletyn Radzëznë Kaszëbsczégò Jãzëka” 2010, s. 183.</ref>. Pòstacje gwiôzdczi (m. jin. Dżôd z Babą, KòzelbòkKòzeł, Miedwiédz, BòcówBòcón) mają symbòliczné znaczenié, narzesziwającë do òbrzãdów zrzeszonëch z bòkadoscą i płodnoscą<ref>[http://radiokaszebe.pl/koladnice-mda-klewac-do-dwierzow-we-wileja/ ''Kòlãdnicë – mdą klewac do dwiérzów we Wilëją'' ([[Radio Kaszëbë]])]</ref>.
 
== Przëpisczi ==