Bùłgariô - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
rozbùdowanié |
|||
Linijô 1:
{{Infobox-państwò|
gwôsné miono = Република България|
miono = Bùłgariô |
miono-genitiw = Bùłgarie|
fana = Flag_of_Bulgaria.svg|
herb = Coat_of_arms_of_Bulgaria.svg |
mòtto = Съединението прави силата |
jãzëk = bùłgarsczi |
stolëca = Sofia |
fòrma państwa = repùblika |
wiéchrzëzna = 110 879|
procent-wòdë = 2,16 |
lëdztwò = 7 057 504 | rok = 2018 |
dëtk = lew | kòd dëtka = BGN |
czasowô cona = +2 |
swiãto = [[3 strëmiannika]]|
himn = Miła Rodino |
kòd = BG |
Internet = .bg |
telefón = 359 |}}
'''Bùłgariô''' (téż: '''Bùłgarskô'''; [[Bùłgarsczi jãzëk|bùłg.]] България, òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô, bùłg. ''Република България'') – państwò w pôłniowòpòrénkòwi [[Eùropa|Eùropie]]. Mô przistãp do [[Czôrné Mòrze|Czôrnégò Mòrza]]. Òd nordë grańczi z [[Rumùniô|Rumùnią]], òd pôłniégò z [[Grecjô|Grecją]] i [[Tërcjô|Tërcją]], a òd zôpadu z [[Nordowô Macedoniô|Nordową Macedonią]] i [[Serbiô|Serbią]]. Nôleżi do NATO i [[Eùropejskô Ùnijô|Eùropejsczi Ùnie]]. Stolëcą Bùłgarie je gard Sofia.
== Geògrafiô ==
=== Pòłożenié ===
Leżi w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie, pòmidzë [[Rumùniô|Rumùnią]] i [[Tërcjô|Tërcją]], na pòrénkù mô przëstãp do [[Czôrné Mòrze|Czôrnégò Mòrza]].
▲[[Òbrôzk:EU-Bulgaria.svg|left|250px]]
===Wiéchrzëzna===
[[Òbrôzk:Bulgaria admin.png|thumb|Kôrta Bùłgarie]]
*całownô: 110,879 km²
*wiéchrzëzna lądu: 108,489 km²
*wiéchrzëzna wòdów: 2,390 km²
*môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 106.
===Lądowé grańce===
*òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,806 km
*państwa, z jaczima mô grańce: [[Grecjô]] 472 km, [[Nordowô Macedoniô]] 162 km, [[Rumùniô]] 605 km, [[Serbiô]] 344 km, [[Tërcjô]] 223 km
===Brzegòwô liniô===
Bùłgariô mô brzegòwą liniã ò długòscë 354 km.
===Klimat===
W Bùłgarie wastëje miérny klimat, je cepło i sëchò òb lato, chłodno i sëro òb zëmã.
===Ùsztôłcenié terenu===
[[Òbrôzk:Bulgaria-geographic map-en.svg|thumb|Fizycznô kôrta Bùłgarie]]
Ùsztôłcenié terenu Bùłgarie je zwiksza górzësté, na nordze i pôłniowim wschòdze niżawë.
===Wësokòsc terenu ===
[[Òbrôzk:Musala_IMG_1447.jpg|thumb|Wëszëńc Musała (2,925 m. n.r.m.)]]
*strzédnô wësokòsc: 472 m. n.r.m.
*nôniższô wësokòsc: o m. n.r.m. ([[Czôrné Mòrze]])
*nôwëższi wëszëńc: 2,925 m. n.r.m. (Musała)
===Gruńtë wedle ùżiwaniô===
*rolné gruńtë 46,9 % (w tim 29,9% òrnëch gruńtów)
*lasë 36,7% (w 2011)
==Lëdze i spòlëzna==
===Pòpùlacjô===
*wielëna lëdztwa: 7,057,504 (wôrtoscë szacowóné na lëpińc 2018)
*môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 104.
===Etniczné karna===
[[Òbrôzk:Bulgarian folk group Svetlina.jpg|thumb|Bùłgarzë w nôrodnëch ruchnach]]
Bùłgarzë 76.9%, Tërcë 8%, Cëgóni 4,4%, Bòsniacë 1.1% (wôrtoscë szacowóné na 2011)
===Jãzëczi===
Òficjalnym jãzëkã je [[bùłgarsczi jãzëk|bùłgarsczi]], rodny dlô 76,8% mieszkańców. Jiné wôżné jãzëczi to (wôrtoscë szacowóné na 2011): [[Tërecczi jãzëk|tërecczi]] (8,2%) i romani (3,8%).
===Religijné karna===
[[Òbrôzk:AlexanderNevskyCathedral-Sofia-6.jpg|thumb|Prawòsławnô katédra Aleksandra Newsczégò w Sofie]]
[[Prawòsławié]] wëznôwô 59,4% lëdztwa, 7,8% lëdztwa to mùzułmanie.
===Ùrbanizacjô===
[[Òbrôzk:Sofia mosaic 3.jpg|thumb|Główné òbiektë Sofie]]
*mieskô pòpùlacjô: 75% (w 2018)
*wikszé miesczé westrzódczi: Sofia (stolëca) – 1,272,000 mieszkańców (w 2018)
==Pòliticzny system==
*òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô (bùłg. ''Република България'')
*pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
*stolëca: Sofia
*czasowô cona: UTC+2
*państwowé swiãto: [[3 strëmiannika]] (Dzéń Wëzwòleniô)
*nôrodny himn: „Miła Rodino” (''Drogô Tatczëzno'')
[[Òbrôzk:Mila Rodino.ogg]]
===Wëkònôwczô władza===
* pezydent Rumen Radew (òd 22 stëcznika 2017)
* premier Bojko Borisow (òd 4 maja 2017)
===Ùstawòdôwczô władza===
Władzã ùstawòdôwczą sprôwiô jednojizbòwi parlament – Nôrodné Zéńdzenié (bùłg.''Народно събрание''), jaczi skłôdô sã z 240 nôleżników wëbiérónëch na sztërëlatną kadencjã.
==Bibliografiô==
[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bu.html Bùłgariô w „The World Factbook”]
{{Eùropa}}
[[Kategòrëjô:Eùropejsczé państwa]]
| |||