Apòkrif - rozeszłoscë midzë wersjama

== Żëdzëzna i chrzescëjaństwò ==

Z puńktu widzeniô żëdzëznë i chrzescëjaństwa apòkrifama zwano pisma, chtërné nie òstałë przëjãté do kanonu swiãtëch pism, abò bëti jakbë w pewny procëmnoce do kanonu. W ti mësle dobierô sã téż słowò ''pseudoepigraf''.

* niegwësné pòchòdzenié tegò tekstu, a przez to nierãczonégò przekazu òd apòstoła – ùcznia Jezësa;

* niezgòdnosc doktrinalnô z òglowéma wskôzama wiarë, przë czim nie chòdzëło tu leno ò fùl niezgòdnosc, le ò wątplëwé sfòrmulowania czë teorëje zawarté w dané ksãdze czë pismie;

* synkretëzm religijny zawarti w zamkłoscë danégò pisma;

[[Kanón]] swiãtëch ksąg w żëdzëznie òpisano kòl kùńca I s.n.e. w Jamni (Jawne). Do swiãtëch ksąg zarechòwóno te, chtërne bëłë spisané pò hebrajsku lub aramejsku – to j 39 ksiąg. Òdcëskano tekstë grecczé (przede wszëtczim [[Septuaginta|Septuagintã]]) i jinszé òpisując je mianem pism bùtnowéch (ha-chiconim). Tak pòwstôł tzw. [[kanón hebrajsczi]], chtëren objimôł miészą lëczbã ksąg niż [[Septuaginta]] (chtërna zawierô 46 ksąg), na chtërnej òparło sã chrzescëjaństwò.

Nie je mòżlëwé ùgòdzenié pełné lëstë ksąg apòkrificznëch.Dzysdnia uwôżô sã, że apòkrifama Starégò Testameńtu je ok. 60 pism, a Nowégò Testameńtu bëlno wicy i nie je mòżlëwé ùgòdzené nawetka przëblëżoné lëczbë wszëtczich niekanónicznëch pism Nowégò Testameńtu.

 

== Apòkrifë (pseudoepigrafë) Stôrégò Testameńtu ==

Wikszosc apòkrëfów stôrotestameńtalnëch dożdaała do naszëch czasów dziãka wczesnochrzescëjańsczim pisôrzóm. Westrzód apòkrëfów stôrotestameńtalnëch wëapartniô sã trzë dërżeniowi grupë:

 

*** òpòwiôdania o dzectwie Jezësa (gnostyckô);

*** [[Protoewanieliô Jakùba]]

*** [[Ewanieliô Barnabë]];

*** [[Ewanieliô Egerton]] (Papirus Egerton);

** [[Lëst Kòrintian do Pawła]];

** [[3. Lëst do Kòrintian]]

** [[Lëst Polikarpa do Kòscoła w Filippi]].