Wersëjô z 11:36, 6 lëp 2011 Edicëjô 83.25.232.160 (diskùsëjô) Nie podano opisu zmian ← Pòprzédnô edicëjô		Wersëjô z 20:18, 20 Séw 2011 Edicëjô doprowadzë nazôd Xqbot (diskùsëjô \| wkłôd) 8425 edycji D r2.7.2) (robot dodôwô: bar:Engl (Religión); zmiany kosmetyczne Nôslédnô edicëjô →
Linijô 1: '''Janiołë''' są dëchama chterne stwòrził Bóg przed człowiekã. Òne ni mają cała leno rozëm i wòlną wòlã. Òne służą Bògù w niebie i lëdzom na zemi. Kôżdi człowiek mô swòjégò ''janioła stróża''. Janiół stróż je z człowiekã wiedno i pòmôgô mù w żëcim. Są jesz jinszé janiołë zwôné ''jarchaniołama''. Jich miona to Michôł, Rafôł i Gabriél. Janiołów je baro wiele. Wedle [[Biblëjô\|Biblëji]] lëczba chórów janielsczich je òd 7 do 11. Są zebrané w trzech triadach (wedle [[sw. Ambroży\|sw. Ambrożégò]]). [[Òbrôzk:Jacob-angel.jpg\|thumb\|Gustave Doré Biôtka Jakùba z Janiołã]] == Pòwstanié nazwë == Słowò ''janiół'' przeszło do pòlsczégò z jãzëka czesczégò za sprawą [[Cyryl\|Cyrëla]] i [[Metody\|Metodégò]]. Piérwòtno pòchòdzy òd grecczégò słowa angelos òznaczającégò "pòsélc". W [[Stôri Testameńt\|Stôrim Testameńce]] są nazwane pò hebrajskù malah - co téż znaczi "pòsélc". == Historija wezdrzatkù janiołów == === Starożëtnosc === Piérszé ùmëslenia janiołów jistniałë ju w starożëtnim Egipce i Babilonji. W religijach tëch cywilizacëji bëło wiele dëchów i jistot, chtërne bëłë pòstrzédnikama midze bògama a lëdzama. Ùkôzowano je jakò zwiérzãta ze skrzidłama i ludzczima gãbama. Przódeczasném janiołóm przëpisëwano cało, co je pòtwierdzoné w [[Ksãga Henoha\|Ksãdze Henoha]]. W czasach terôczasnych do ti kòncepcëji janiołów wrócëł [[Emanuel Swedenbòrg]]. === Chrzescëjaństwò i judaizm === Janiołë czãsto wëstãpùją w [[Stôri Testameńt\|Stôrim Testameńce]] (np. Knéga Pòczątków 3,24; knédzi prorocczi). [[Biblëjô]] nie gôdô wiele ò nôtërze i ôrtach nëch bëtów. Wicy jinformacëji na tã téma mòżna nalezc w pismach kabalisticznëch i [[apòkrifë\|apòkrifach]]. [[Chrzescëjaństwò]] przejãło wiarã w janiołë z [[judaizm\|judaizmù]]. W pierwszich stalatach pòsród [[Òjcowie Kòscoła\|Òjców Kòscoła]] jistniôłë sztridë co do nôtërë téch bëtów. Òstateczno tą sprawã rozwiązôł [[sw.Augustin]]. ''Janiół òznôczô funkcjã, nie nôtërã. Pitôsz jak sã zwie ta nôtëra? - Dëch. Pitôsz ò funkcjã - Janiół. Przez to czim je, je dëchã, a przez to co wëpełniô, je janiołã.'' [[Òbrôzk:Fra Angelico 043.jpg\|thumb\|200px\|''Zwiastowanié'', freska [[Fra Angelico]] w [[Zôkón Kaznodzejny\|dóminikańsczim]] [[Konwent San Marco we Florenceji\|klôsztorze sw. Marka]] we Florenceji]] ==== Janiołë w Biblëji ==== * Są jistotama dëchòwama nadleżnama wedle lëdzé - Ps 8,6; Hbr 2,7, * Stwòrzeni przed lëdzama Hi 48, 4-7, Linijô 21: * Służëłë Jezësowi - Mt 4,11; Mk 1,13; Łk 22,43; * Czãsc z nich ùpadłô - Jud 6; 2P 2,4; i służi diabłu - Ap 12,9; Mt 25,41; === Islam === Janiołë pełnią ważną rolã w [[islam~~\|islamie~~]]ie. Wiara w nie jest czãscą dogmaticzi ti wiarë. W islamie wierzą, że janiołë stwòrził Bóg ze swiatła, przebiwają w niebie i jich pierszim zadaniém je służba Bògù. Pełnią służbã pòsélców, chronią lëdzé i spisują wszëtci jich ùczinci. [[Kòrôn]] òstôł pòdiktowôny [[Mahometowi]] przez janioła [[Dżibrila]]. W teologji islamù wëmieniwô sã Dżibrila, Malika (strażnika pieczielnégò ògnia), Izarila (janioła smiercë), Nakira i Mùnkara, Haruta i Maruta, Mikaila i Azrafaela. Jeden le janiół, chtëren òdmówiôł służbë Bògù to [[Iblis]] zwôné też diôbłã. == Funkcëje janiołów == W chrzescëjaństwie janioły pełnią dwie główné funkcëje: * gloryfikùącą - słôwią i chwôlą Bòga Linijô 29: W Knédze Pòczątków Cheruby strzegą wéńdzenia do Edenu a w Apòkalipsé sw. Jana wëmierzają karë spôdającé na lëdzkòsc. == Lëteratura == Davidson G., (2003), SŁOWNIK JANIOŁÓW w tim janiołów ùpadłich. Wyd. Zysk i S-ka. {{verify}} [[Kategòrëjô:Religijô]] Linia 42 ⟶ 43: [[av:Малаик]] [[az:Mələk]] [[bar:Engl (Religión)]] [[bat-smg:Aniuols]] [[be:Анёл]]

Janiół - rozeszłoscë midzë wersjama