Kem - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linijô 22:
W plejstocenie i w holocenie ùsztôłcëłë sã fòrme erozji i rzeczny akumulacji : ;[[zôlojowé, nadzôlojowé i deltowe rówiznë, pradolëznë i naniosłé stóżczi|równiny zalewowe, nadzalewowe i deltowe, pradoliny i stożki napływowe]]. Strzód nich nôwikszã òbéńdã zajimô Zëława.
=='''Deltowô rówzna Wisłë'''==
Deltowô rówizna Wisłë, chtërna nosy miono Wiselny Zëławë, zaczãła sã ùrabiac dość późno, bò kòl 5500 lat temu, równoczasowo z Wiselnym Ùstëpã. W nym czasu równio wòdë w Bôłce, co sã podniosła òd zôczątkù holocenu kòle 105 m, ùsztabilizowała sã përznã niżi jak dzysdzéń. Zmùszëło to szlamùjącą z nôdrobniészich piôsków i rzëcznech mùłów, jaczé tworzą dzysô szëchtã arastnëch madów.
Przez nierówną akùmùlacjã i przesuwanie sã ùscowëch remionów rzéczi, jak téż przez ùsztôłcenié plejstoceńsczi grùntowinë teren nie je idealno plaskati. Niejedne òbéńdë leżą niżi równi mórza i òne ùrôbiają zôpadlënã, jinszé jakno np. niewiôldże plachce dnowi mòrenë sygają 10m w.r.m. Nôwicy je terenów òd 0 do 5 m w.r.m. wësok.
W norodowim dzélu Gdùńszczégò Pòmòrzô wëstãpiwają pradolëznë[[pradoliny]]. Są tp szeroczé dolëznë, ògołowò ò równoleżnikòwim rozwicym ( pôłniowe rozwicé mô le Kaszębskô Pradolëzna), sparłãczoné z dłëgszim pòstojenim lodofôłtu i wërzezbioné przez rzeczne i topnicowé wodë, jaczé w nich płëną. Niechtërny geòmòrfòlogòwie dopisëją naszim pradolëznòm jinszą genezã; bierzą je fòrmë przed òstatnym zlodzenim.
Na Kaszëbach wëstãpiwają rozmajité sztôłtë wiéchrzëznë zemi. Pòdzelëc je może na fòrmë ùsztôłconé przez przewôgã akumulacji ( to je zbieranie sã òksëpòwëch materiałów) i téż fòrmë ùsztôłconé przez erozjã (rówkòwanié, rozmiwanié, niszczenie wiéchrzëznë zemi przez płënącé wòdë, lodofôłtë, wiater, chemiczne dzejanié) i denudacjã (zjinaczenié niszczeniô wszelejaczich wiżawów wiéchrzëznë zemi przez rozmajité dzejniczi : wietrzenie, scéranié, erozjã i rëszanié sã òksëpòwëch masów pò ùchëłoscach).
| |||