Nowi Jork (stón) - rozeszłoscë midzë wersjama

Usunięta treść Dodana treść
Utworzono nową stronę " Nowi Jork ( ang. State of New York lub York State ) – stón w nordowò – wschòdni czãszczi Zjednónëch Krajów Americzi ( USA ). Historëjô Przódë ( czej..."
 
Nie podano opisu zmian
Linijô 1:
Nowi Jork ( ang. State of New York lub York State ) – stón w nordowò – wschòdni czãszczi Zjednónëch Krajów Americzi ( USA ).
 
'''Historëjô'''
Przódë ( czej jesz ni bëło tam Eùropejczików ) ne òbszarë zamieszkiwałë Indiónë Mohegôn, Munsee i Delawarowie ( grëpa algonkińskô ), a téż Mòhawk, Òneidô, Ònondagô, Cayugô i Senekô. Pierwim Eùropejszczikã, chtëren nawiedzëł obéńdã przińdniégò Nowigò Jorkù bëł Giowanni da Verrazzano w 1524 rokù. Henry Hùdson w 1609 rokù òdkrëł przédnią rzékã stanu, póżni pòzwóną jegò mionã. Pierwszima stójnëma eùropejszczima òsëdléńcama bëlë Hòlandrzë, chtërni òd 1613 rokù òrganizowëlë w òbrëmienim Manhatanu swòiznowé zamòrsczi òbszôr. Le pózni pò III wòjnie anielskò – hòlendôrsczi òddałë zemie Anglikóm, chtërni dalë nym zemiom miono Prowincjô Nowi Jork. ( òd 1777 r. ) Òstateczno òbszôrë Nowégò Jorkù stałë sã swòjizną Zjednónëch Krajów Americzi pò 1797 rokù jakno skùtk pòdpisónëch ùgodów z Indiónama .
 
Geògrafiô
Przódë ( czej jesz ni bëło tam Eùropejczików ) ne òbszarë zamieszkiwałë Indiónë Mohegôn, Munsee i Delawarowie ( grëpa algonkińskô ), a téż Mòhawk, Òneidô, Ònondagô, Cayugô i Senekô. Pierwim Eùropejszczikã, chtëren nawiedzëł obéńdãòbéńdã przińdniégò Nowigò Jorkù bëł Giowanni da Verrazzano w 1524 rokù. Henry Hùdson w 1609 rokù òdkrëł przédnią rzékã stanu, póżni pòzwóną jegò mionã. Pierwszima stójnëma eùropejszczimaeùropejczima òsëdléńcama bëlë Hòlandrzë, chtërni òd 1613 rokù òrganizowëlë w òbrëmienim Manhatanu swòiznowéswòiznowy zamòrsczi òbszôr. Le pózni pò III wòjnie anielskò – hòlendôrsczi òddałë zemie Anglikóm, chtërni dalë nym zemiom miono Prowincjô Nowi Jork. ( òd 1777 r. ) Òstateczno òbszôrë Nowégò Jorkù stałë sã swòjizną Zjednónëch Krajów Americzi pò 1797 rokù jakno skùtk pòdpisónëch ùgodów z Indiónama .
 
'''Geògrafiô '''
 
Stón je usadłé krótkò jezora Òntario i Erie,a òd pôłniowégò wschòdu tikô Atlanticczégò Òceanu. Na nordze mô grańcë z Kanadą. Nôwiãkszé rzeczi to : Niagarô, Hudson, Rzeka Świãtégò Wawrzëńca.
Stón Nowi Jork leżi pòmidzë taczima stónama jak : Vermoùnt, Cònnecticut, New Jersey i Pensënwaliô.
 
Nôwiãkszim gardem stónu je Nowi Jork, dze żëje bez mała pòłowa jegò mieszkóńców.
Nôwiãkszim gardem stónu je Nowi Jork, dze żëje bez mała pòłowa jegò mieszkóńców. Jinszé wiôldzi gardë to: Bùfalo, Rochester, Sëracuze i stolëca stanu – Albanë.
 
'''Demografiô '''
Nowi Jork mô 17 421 800 mieszkańców ( 2005 ). Hewò lëdze gôdają pòstãpnëma jãzë kama :
 
• jãzëk anielsczi – 71,84%
Nowi Jork mô 17 421 800 mieszkańców ( 2005 ). Hewò lëdze gôdają pòstãpnëma jãzë kamajãzëkama :
• Jãzëk szpańsczi – 14,08 %
• Jãzëk*jãzëk chińsczianielsczi171,66 84%
• Jãzëk*jãzëk rosijszcziszpańsczi114,3308 %
• Jãzëk*jãzëk włosczichińsczi – 1,2766 %
• Jãzëk*jãzëk francëszczirusczi01,833 %
*jãzëk kreòlscziwłosczi01,6527 %
*jãzëk jidyszfrancëszczi – 0,68 %
*jãzëk kòreańsczikreòlsczi – 0,665 %
*jãzëk pòlsczijidysz – 0,546 %
*jãzëk kòreańsczi – 0,6 %
Religiô
*jãzëk anielsczipòlsczi710,8454 %
Nowi Jork bëł òd zôczątkù i je dali bòkadnym jeżle jidzë ò religiô.
====Religiô ====
• katolëcyzm – 39 %
• protestantizm*katolëcyzm3239 %
• bez religii*protestantizm1732 %
• judaizm*bez religii617 %
*judajizm – 6 %
*òstałë ( islam, buddizm,hinduizm, ...) – 6 %
Nôwiãkszima religijnëma grëpama w 2010 rokù bëłë :
*kòscół katolëcczi 6 286 916
*Judajizm : 784 106
*Mùzułmaństwò : 392 953
*Protestantizm : 374 521
*Zjednóny Kòscół Metodëstëczny : 328 315
*Zelonoświãtkòwce : 175 000
*Kòscół Babtistów : 173 407
*Kòscół Epistopôlny : 163 730
*Kòscół EwangelëckôEwangelëckò – Lëterańsczi : 134 407
*Kòscół Prezbiterańsczi : 116 960
=====Ùniwersitetë =====
#Gardné Ùniwersitet z Nowégò Jorkù ( City University of New York )
#Còrnell Ùniwersitet
#Siracùse Ùniwersitet
#Còlùmbiô Ùniwersitet
======Apartnoścë======
Aparnoścë
Sztatura Wòlnoścë, wòdospôd Niagarô, Wëższô Wòjskòwô Szkòła ''West Point'', Westrzédni Pôrk i jinsze.