Aleksander Majkòwsczi - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
Hidayatsrf (diskùsëjô | wkłôd) |
|||
Linijô 6:
Aleksander Majkòwsczi na swiat przëszedł [[17 lëpińca]] [[1876]] r. w [[Kòscérzëna|Kòscérzënie]] w gbùrsczi familii Jana i Józefinë z Basków. Dzãka stipendium przëznónémù przez Towarzëstwò Nôùkòwi Pòmòcë mógł ùczëc sã w kòscérsczim progimnazjum i w chòjnicczim gimnazjum. Òb czas ùczbë w gimnazjum przënôlégôł do filomacczégò karna „[[Adam Mickiewicz|Mickiewicz]]”, gdze miôł leżnosc zapòznac sã z pòlską historią i pismienizną. W [[1895]] r. zdôł matùrã, pò czim wrócył do swòji domôcy [[Kòscérzëna|Kòscérzënë]].
W [[1897]] r. zaczął sztudérowac medicynã w [[Berlin]]ie. Jakno sztudéra w [[1899]] r. wëdôł we [[Gduńsk]]ù szpòrtowną pòwiôstkã pòd titlã „Jak w Koscérznie koscelnygo obrele abo Pięc kawalerów a jedna jedyno brutka”. Dokôz nen przerobiony òstôł pózni na òbrôzk na binã „Strache i zrękovjine”. W rokù [[1900]] przeniósł sã do leżący na dôwnëch słowiańsczich zemiach [[Grifiô|Grifii]]. Òstôł òn równak z henëtnégò ùniwersytetù ùsëniãti w gromicznikù [[1901]] r. za to, że przenôlégôł do sztudérsczi òrganizacji „Adelphia”, co zachãcywa robiącëch tam pòlsczich cządowëch robòtników do biôtczi ò swòje prawa. Tedë Majkòwsczi przecygnął do [[Mònachium]], gdze téż włącził sã w spòleczné, sztudérsczé dzejanié. W [[1902]] r. stwòrził tam karno pòlsczich sztudérów ò mionie „Vistula”. W sztudérsczim cządze swòjegò żëwòta włącził sã w aktiwné spòleczné dzejanié.
Pò skùńczenim sztudérowaniégò medicynë wëjachôł do [[Zurich]]ù, gdze napisôł doktorską disertacjã, chtërny témą bëłë badérowania krëwi skażony òłowiã. W séwnikù [[1904]] r. òstôł doktórã medicynë. Lékarską praktikã òdbéł we [[Gduńsk]]ù jakno asystent w szpitalu Nôswiãtszi Mariji Pannë. Òb czas swòji bëtnoscë we [[Gduńsk]]ù òstôł redaktorã pismiona „Gazeta Gdańska” i dodôwku do ni, chtëren zwôł sã „Drużba. Pismo dlö polscich Kaszubów”. Ju w pierszim jegò numrze przedstawił ùdbã swòjegò dzejaniégò dlô [[Kaszëbë|Kaszëb]]. Robòta Majkòwsczégò w „Gazecie Gdańskiej” dérowa równak leno do kùńcowégò dzéla [[1905]] r. Rok [[1905]] to dlô Majkòwsczégò téż czas wëdaniô tomikù jegò wiérztów „Spiewe i frantówci”.
Linijô 16:
W [[1914]] rokù Majkòwsczi, jakno doktór, òstôł wzãti do niemiecczégò wòjska i nalôzł sã m.jin. na frontach we [[Francëjô|Francji]] i [[Rumùńskô|Rumunii]]. Po wòjnie òsta mù swòjégò zortu lëterackô pamiątka - napisóny pò pòlskù „Pamiętnik z wojny europejskiej roku [[1914]]”, wëdóny dopiérkù w [[2000]] r.
Czej pierszô swiatowô wòjna mia sã ju niedługò skùńczëc, wrócył Majkòwsczi do [[Sopòt
Z wiôlgą zmianą w żëcym A. Majkòwsczégò sparłãczony béł rok [[1921]]. Tej to prawie przecygnął òn do [[Kartuzë|Kartuz]] i òżenił sã. Białką jegò òsta Aleksandra z Kòmòrowsczich hrabinô Starzińskô. Dzecama jich bëlë: Damroka, Mestwin, Barbara i Witosława.
Linijô 26:
Pòd kùńc żëcégò skùńcził kùreszce Majkòwsczi pisac swój nôwikszi dokôz, chtëren na wiedno zagwësnił mù pòczestny môl w dzejach całi kaszëbsczi pismieniznë, czëlë „[[Żëcé i przigodë Remusa|Żëce i przigodë Remusa. Zvjercadło kaszubskji]]”. Nie dożdôł sã równak wëdaniô wszëtczich dzélów ny pòwiescë, chtërné òdbëło sã dopiérze pòd kùńc 1938 r. Tak samò wëzdrza sprawa z wëdanim jinszégò wôżnégò dokôzu A. Majkòwsczégò, czëlë ''Historii Kaszubów''. Ùkôza sã òna ju pò smiercë pisôrza, òb lato 1938 r. Z kaszëbsczégò "Żëcé i przigodë Remusa" przedolmacził na [[Pòlsczi jãzëk|pòlsczi]] [[Lech Bądkòwsczi]]. Niejedne jegò usôdzczi bëłë dolmaczoné na [[Czesczi jãzëk|czesczi]].
Jesz za żëcégò òdznaczony bëł Majkòwsczi Òficersczim Krziżã Òrdera Òdrodzeniegò Pòlsczi, Złotim Krziżã Zasłëdżi [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19300330055] i Strzébrznym Wawrzinã Akademicczim Pòlsczi Akademii Lëteratùrë. Ale dopiérkù dosc długò pò jego smiercë ùkazałë sã pòstãpné dokôzë ùtwórcë. W [[1973]] r. wëszła napisónô pò pòlskù (i nie dokùńczonô) pòwiesc pòd titlã „[[Pomorzanie]]”, zôs trzë lata pózni ùkôzôł sã trzëaktowi òbrôz na binã „Strachë i zrękovjinë. Frantówka w trzech aktach”.
A. Majkòwsczi ùmarł w szpitalu w [[Gdiniô|Gdini]] [[10 gromicznika]] [[1938]] r. Na jegò trëmie bëła pòłożonô kaszëbskô stanica (czôrny [[Grif]] na złotim spòdli). Chòc chcôł bëc pòchòwóny w [[Żukòwò|żukòwsczim]] kòscele, tej równak pògrzebóny òstôł na smãtôrzu w [[Kartuzë|Kartuzach]]. Pògrzéb jegò béł wiôlgą manifestacją i leżnoscą dlô òkôzaniô tczë dlô jegò dzejaniégò na kaszëbsczim gónie, jaczé wëpełniło mu wnetka całé żëcé.
| |||