Ida Czajinô - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
D na wniosek |
Nie podano opisu zmian |
||
Linijô 1:
'''Ida Czajinô''' ([[pòlsczi jãzëk|pòl.]] '''Ida Czaja''') kaszëbskô pòétka ë szkólnô. Ùrodza sã w [[Kamińca Szlacheckô|Szlachecczi Kamienicë]] w [[Kartësczi kréz|kartësczim krézu]], w [[Gmina Stãżëca|gminie Stãżëca]]. Debiutowa zbiérkã wiérztów ''Mòjim mùlkã je kam...'' w pismionie [[Tatczëzna]] .
Dolmaczonô na [[fińsczi jãzëk]] przez Kirsti Siraste-Suda.
Òna dobiwa pierszé môle na recytatorsczim kònkùrsu Rodnô Mòwa w Chmielnie, m.jin. na 13. kònkùrsu w 1984r. Próbë ji òsoblëwi na nen czas kaszëbsczi deklamacji mòże pòsłëchac i jã samą ùzdrzëc tańcëjącą w filmie – dokùmence pt. Kaszubi (reż. L.Niedbalskô, 1991),czej wëgłôszô wiérztã Jana Karnowszczégò Jadamòwi rôj. Niewiele pózni w antologii pt. Domôcé słowo zwãczné (1994), adresowóny do recytatorów, nalazłë są ji dwie wiérztë Jak kam z bùrsztinu i Marija Magdaléna.
Jakno pòétka debiutowa w pismionie Tatczëzna (1990), a samòstójnym tomikã z jaż 36 miłostnyma wiérztama pt. Mòjim mùlkã je kam (1994), gdze czëtómë m.jin.: „Nalazła jô kam ò lëdzczich sztôłtach / przëcësnã do piersë:/ naucza gò miłoë bò to je ksążã zarzekłi/ Kuszkama krësza dotkniącym ògrzéwa/Gdze je no serce kamianégò mùlka?”(1989). Tak ò miłoce – Bòsczi i lëdzczi , nôwicy ze sobą sparłãcznëch – dotądka mało chto pisôł pò kaszëbskù, a gwësno pierszi rôz pisa tak białka, Kaszëbka. Ne wiérztë na fińsczi jãzëk mô tołmaczoné Kirsti Siraste. Téż w wiérztach ji drëdżégò tomikù pt. Przechlastłô idila (1999) przewôżają ne miłotné czëca i colemało nen kam, czej zôs w trzecym pt. Kropla krëwi. Dërgnienié (2007) dochôdają dosc wòbòdné tolmaczenia blësczé ji pòétnny wizje i formë wiérzté Bòlesława Lesmióna, na przimiôr pt. Òblek, Alcabón, Smiercë.W wiérzce Dërgnienié z delikatnyma aluzjama òpisywô czëcową miłotã : „…blôskã są twoje lëpë/ w ùsmiéchach/spiéwą wëtesknioną / czej wszepcą / kòchôj/ w mòje lëpë/lëtëpelką [=piesnią] mòją są /twòje pôlce /czej malëją / w mòje cało/szcescé”.
Ida Czajinô w swòji pòezji wcyg próbùje òdpòwiedzec na drãdżé ùniwersalné problemë i narôzka codniowégò żëcô, na jawernotã miłotë z zdrzódłów niezgarë. Òdwòłiwô sã òna colemało do Biblie (pò kasz. Knéga), jakno téż do kaszëbsczi rodë, mitologie, wierzeniów i zwëków, nadpòmikô téż znónëch lëdzy (np. Izabelô Trojanowskô) i kaszësczé lëteracczé dokazë m. jin. w wiérztach pt. Remùs, Marta, Królewiónkò, Stôri zédżer zaczął bic gòdzënã… Wszëtczé ji wiérztë, nierôzka sparłãczoné w wikszą całotã (np. Dialog I i Dialog II), są czekawé, pòétno ùdałé i rozmajité, ale colemało tzw. wolne. Znankùje je nowi i bògati w metaforę jãzëk, w chtërnym widzec je zmiészanié żëwi i codniowé mòwë z lëteracką. Na nen ôrt swòjima dokazama ùrôbiô òglowi kaszëbsczi jãzëk, a jegò òna téż ùczi dzôtczi i młódzeznã, w szkole i doma. W jedny wiérzce napisa òna: „Jô cë dóm gôdkã/ò chtërny gôdają: skażonô/ bë jes jã wëmùjkôł/ jak mùjkô sã bùrsztin/ w pôlcach mòrza/ bë jes jã kòchôł” (Dôrënk, wiérzta dedikòwónô: Timòteùszowi).
Napisa téż bôjkã Òpòwiôstczi mirochòwsczi pùszczë („ Pòmerania” 2002) i pòwiôstczi, np. Szabelbónk, Skòczk(„Pòmerania” 2003), nadto prozã ò dëchòwi przejinace młodi białeczczi pt. Mija (2004); łôtwie mógłbë z ni zdzejac dokôz na binã. Prawie téż ùsôdzô òna widzawiszcza: Òbrôzczi na binã (2005), np. Drama ò Bòżim Narodzenim; Jak mailinczi spiéwôk kaszëbsczi do nieba sã dostôł; Za co bòcón béł ùkôrôny, a w nym je adaptacja na binã H.Ch. Andersena Dzéwczã ze sztrëchôlcama (przër. „Pòmerania” 1996) i Brzëdczi kaczélc, tołmaczenié na kaszëbsczi widzawiszcza A. Marianowicza wedle H.Ch. Andersena. Z pòzdrzatkù zamkłoscë. lëteracczi formë i jãzëka czekawé są ji familijné wspòminczi, pòwstałé na spòdlim gôdk ji tatka, szkólnégò , spisóné w proze pt. Òtroczëzna (2007, drëk 2008). Napisa téż tołmaczenié dokazu Rômeò i Julia Williama Szekspira. (2013)
Ida Czajinô mô diplóm ùkùńczeniô pòdiplomòwégò studium na UG (2001), jaczé dało ji fòrmalno prawò do òczeniô kaszëbsczégò jãzëka w szkòłach.
{{stub}}
| |||