Wersëjô z 15:24, 20 Séw 2021 Edicëjô Kirsan (diskùsëjô \| wkłôd) Sprôwnicë 2096 edycji D Kirsan przeniós starnã Donald Tusk do Donôld Tusk: kaszëbsczi pisënk ← Pòprzédnô edicëjô		Wersëjô z 16:42, 20 Séw 2021 Edicëjô doprowadzë nazôd Kirsan (diskùsëjô \| wkłôd) Sprôwnicë 2096 edycji rozb. Nôslédnô edicëjô →
Linijô 1: [[File:Donald Tusk 2013-12-19.jpg\|thumb\|~~Donald~~Donôld Tusk (2013)]] '''Donôld Frãcëszk Tusk''' ([[Pòlsczi jãzëk\|pòl.]] '''Donald Franciszek Tusk'''; ùr. [[22 łżëkwiata]] [[1957]] w [[Gduńsk\|Gduńskù]]) – pòlsczi pòlitikôrz. Òd 2014 do 2019 béł przédnikã [[Eùropejskô Radzëzna\|Eùropejsczi Radzëznë]], wczasni przez sétmë lat (òd 2007 do 2014) béł przédnikã Radzëznë Ministrów [[Pòlskô\|Rzeczpòspòliti Pòlsczi]]<ref>[https://www.consilium.europa.eu/en/european-council/former-euco-presidents/summary-of-donald-tusk-presidency ''Donald Tusk, former president of the European Council, 2014-2019'']</ref>. Je wespółzałóżcą i liderã [[Òbëwatelskô Platfòrma\|Òbëwatelsczi Platfòrmë]]. 20 lëstopadnika 2019 òstôł wëbróny przédnikã Eùropejsczi Lëdowi Partie (EPP). 3 lëpińca 2021 pòwrócył do pólsczi pòliticzi i zôs òbjimnął przédnictwò w Òbëwatelsczi Platfòrmie (chtërny liderã béł ju w latach 2003-2014). '''Donald Franciszek Tusk''' - (ùr. [[22 łżëkwiata]] [[1957]] w [[Gduńsk\|Gduńskù]]) to je pòlsczi pòlitikôrz, òd 2007 rokù òn béł premiéra [[Pòlskô\|Pòlsczi Republiczi]]. Òd 2014 rokù to je przédnik [[Eùropejskô Radzëzna\|Eùropejsczi Radzëznë]]<ref>[http://www.bbc.com/news/world-europe-28989875 Italy's Mogherini and Poland's Tusk get top EU jobs]</ref>. Òn béł w [[Kaszëbsczé Parlamentarné Karno\|Kaszëbsczim Parlamentarnym Karnie]]. ==Biografiô== Ùrodzył sä 22 łżekwiata 1957 roku w familie gduńsczich [[Kaszëbi\|Kaszëbów]]. Jego òjc béł stolarzã. Ùmarł, czedë Donôld Tusk kùńcził spòdleczną szkòłã. Maturã Donôld Tusk zdôł w Gduńskù w I Òglowòsztôłcącym Liceùm, pò czim zaczął sztuderowac historiã na [[Gduńsczi Ùniwersytet\|Gduńsczim Uniwersytece]]. Wczas zaangażowôł sã w òpòzycëjne dzejanie procëm kòmùnistóm. Jakno sztudéra ùczestnicził w twòrzenim Sztudérsczich Kòmitetów „[[Solidarnosc (warkòwô zrzesz)\|Solidarnoscë]]”. Sztuderowanie skùńcził w czerwińcu 1980 rokù. W tim samim rokù stôł sã jinicjatorã i pierszim liderã Niezależnégò Zrzeszeniô Pòlsczich Sztudérów. Pôrã miesąców późni óstôł szefã „Solidarnoscë” w Mòrsczi Wëdawiznie i gazétnikã wëdówónégò przez związk tidzenika „Samorządność”. W [[Wòjnowi stón\|wòjnowim stanie]] redagòwòł gazétë nielegalno, a robił na swòjã familiã jakno „jindustralny alpinista” w spółdzelnie „Świetlik”, założóny przez jegò przëjacela, [[Macéj Płażińsczi\|Maceja Płażińsczégò]]. Ju òd wczasnëch lat 90. Tusk je zaangażowóny w òglowòpòlską pòlitikã. Béł jednym z załóżców wòlnorënkòwi partie Liberalno-Demòkraticzny Kòngres. W 1991 dostôł sã do [[Sejm\|Sejmù]], ale stracył mandat w 1993, pò welacjach, w jaczich Liberalno-Demòkraticzny Kòngres nie przedobéł welownégò progù. W 1994 Kòngres sparłãcził sã z Demòkraticzną Ùnią i pòwòłónô òsta Ùnia Wòlnoscë. W 1997 Tusk dostôł sã do [[Senat Rzeczpòspòliti Pòlsczi\|Senatu]] i òstôł jegò wicemarszôłkã. W 2001 béł jednym z załóżców jesz jedny centroprawicowi liberalni partie – [[Òbëwatelskô Platfòrma\|Òbëwatelsczi Platfòrmë]] (PO), z lëstë jaczi zôs dostôł sã do Sejmù i òstôł jegò wicemarszôłkã<ref>[https://www.britannica.com/biography/Donald-Tusk Donôld Tusk w encyklopedie Britannica]</ref>. W 2005 startowôł w welacjach na prezydenta Pòlsczi Repùbliczi, w chtërnëch òstateczno przegrôł z kańdidatã PiS [[Lech Kaczińsczi\|Lechã Kaczińsczim]]<ref>[https://web.archive.org/web/20070211071631/http://prezydent2005.pkw.gov.pl/PZT/PL/WYN/W/index.htm ''Wëniczi głosowaniô'']</ref>. W 2007 òbjimnął stanowiskò przédnikã Radzëznë Ministrów [[Pòlskô\|Pòlsczi Repùbliczi]]. W 2011 Òbëwatelskô Platfòrma dobëła w parlameńtarnëch welacjach i Tusk stôł sã pierszim pólsczim premierã òd ùpôdkù kòmùnizmù, chtërny zachòwôł swòją fùnkcjã pò welowanim. ==Tusk i Kaszëbi== W latach 80. béł jednym z nôblëższëch wespółrobòtników [[Lech Bądkòwsczi\|Lecha Bądkówsczégò]], pisarza, przëwódcë kaszëbsczi rësznotë. Pòd jegò wpłiwã Tusk rozwijôł kaszebskó-pòmòrską pòliticzną dejã. Donôld Tusk wiele razë głośno i òtwôrce przëznôwôł sã do swóji kaszëbiznë. Béł aktiwnym nóleżnikã Kaszebskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô, bez jaczis czas robił w redakcje „[[Pomerania\|Pòmeranie]]”, dze przëczëniôł sã midzë jinszima do wëdanió teczków [[Kaszëbsczi wësziwk\|kaszëbsczégò wësziwkù]]. 12 czerwińca 1992 rokù na II Kaszëbsczim Kóngresu w Gduńskù Tusk wëgłosył referat „Pòmòrskô jideja redżionalnô jakò pòliticzné zadanié”, w jaczim pòkôzywôł mòżlëwé czerënczi rozwijaniô kaszëbsczi tożsamòscë w òdrodzony Rzeczpòspòliti. W 2006 òstôł wëróżniony [[Medal Stolema\|Medalã Stolema]] przede wszëtczim za głosné i pùblëczné przëznôwanié sã do bëcô Kaszëbą w òglowòpòlsczich mediach<ref>''Medale Stolema'', „Pomerania” 2006 nr 6, s. 41.</ref>. Jakò nôleżnik pólsczégò parlameńtu Tusk dzejôł w [[Kaszëbsczé Parlamentarné Karno\|Kaszëbsczim Parlamentarnym Karnie]]. Tusk je téż aùtorã serie ksążków ò Pòmorzim: „Béł so Gduńsk”, „Gduńsk 1945”, „Stôri Sopòt”, „Kronika XX stalata w Gduńskù”. Béł téż aùtorã tekstów wëdóny w 1985 przez wëdawiznã Sport i Turystyka ksążczi ò titule „Pojezierze Kaszubskie”<ref>Jerzy Baranowski, Donald Tusk, ''Pojezierze Kaszubskie'', Warszawa: Sport i Turystyka, 1985. ISBN 83-217-2494-9</ref>. == Przëpisë == {{Przëpisë}} == Bibliografiô == Paülena Zölewskö, ''Jinicjator i lider'', „Pomerania” 2006 nr 6, s. 42-43. == Bùtnowé lënczi == [http://www.gazetakaszubska.pl/56930/donald-tusk-dziekowal-wyborcom-kaszubom ''Donald Tusk dziękował wyborcom, PO i Kaszubom'']▼ [http://tvnewsroom.consilium.europa.eu/video/shotlist/a-biography-in-his-own-words (en)] ▲[http://www.gazetakaszubska.pl/56930/donald-tusk-dziekowal-wyborcom-kaszubom] ~~{{stub}}~~ {{DEFAULTSORT:Tusk, Donald}} [[Kategòrëjô:~~Eùropa~~Gduńszczani]] ~~[[Kategòrëjô:Pòlskô]]~~ ~~[[Kategòrëjô:Gduńszczani]]~~ [[Kategòrëjô:Kaszëbi]]

Donôld Tusk - rozeszłoscë midzë wersjama