Czasnik - je partiã mòwë òznôczającym aktiwnosc abò stan. Òdpòwiôdô na pëtania: co robi?, co są z nim dzjeje?, w jaczim je stanie? Je samòstójnym partã mòwë; w zdanim mô fùnkcjã òrzeczeniô. Czasnik òtmieniwô sã przez: òsobë, lëczbë, czasë, ôrtë, ùstawë, tribë.
W kaszëbiznie wëapartniwô sã sétmë òsobów czasnika, trzë w pòjedinczny lëczbie, trzë we wielny lëczbie, trzë w pòdwójny lëczbie ë pòczestną fòrmã
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
1. Jô
|
1. Ma
|
1. Më
|
2. Të
|
2. Wa
|
2. Wa
|
3. Òn, òna, òno
|
3. Ònej
|
3. Òni/Òne
|
Pòczestnô fòrma: Wë
|
W kaszëbsczim jãzëkù wëapartniwô sã sztërë kòniugacjowé mòdła òtmianë. Spòdlim pòdzélu na kòniugacje w kaszëbsczim jãzëkù je fòrma 1. ë 2. òsobë pòjedinczny lëczbë ternégò czasu:
- Kòniugacjô I -ã, -esz (wiozã, wiezesz)
- Kòniugacjô II -ã, -isz (robiã, robisz)
- Kòniugacjô III -óm, -ôsz (gróm, grôsz)
- Kòniugacjô IV -ém, -ész (wiém, wiész)
Òtmiana czasnika przez òsobë i lëczbë
edicëjô
Kòniugacjô I -ã, -esz (pisac)
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô pisz-ã
|
Ma pisz-ema
|
Më pisz-emë
|
Të pisz-esz
|
Wa pisz-eta
|
Wa pisz-eta
|
Òn pisz-e
|
Ònej pisz-eta
|
Òni pisz-ą
|
Wë pisz-ece
|
Kòniugacjô II -ã, -isz (pòlaszëc)
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô pòlasz-ã
|
Ma pòlasz-ima
|
Më pòlasz-imë
|
Të pòlasz-isz
|
Wa pòlasz-ita
|
Wa pòlasz-ita
|
Òna pòlasz-i
|
Ònej pòlasz-ita
|
Òni pòlasz-ą
|
Wë pòlasz-ice
|
Kòniugacjô III -óm, -ôsz (kòchac)
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô kòch-óm
|
Ma kòch-óma
|
Më kòch-ómë
|
Të kòch-ôsz
|
Wa kòch-ôta
|
Wa kòch-ôta
|
Òn kòch-ô
|
Ònej kòch-ôta
|
Òni kòch-ają
|
Wë kòch-ôce
|
Kòniugacjô IV -ém, -ész (wiedzec)
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô wi-ém
|
Ma wi-éma
|
Më wi-émë
|
Të wi-ész
|
Wa wi-éta
|
Wa wi-éta
|
Òn wi-é
|
Ònej wi-éta
|
Òni wi-edzą
|
Wë wi-éce
|
Czasnik bëc
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô jem
|
Ma jesma
|
Më jesmë
|
Të jes
|
Wa jesta
|
Wa jesta
|
Òn je
|
Ònej jesta
|
Òni są
|
Wë jesce
|
Rozkazëjący nôdżib (rozkazownik)
edicëjô
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
|
|
Më pros-ëmë
|
Të pros-ë
|
Wa pros-ëta
|
Wa pros-ëta
|
Òn niech prose
|
|
Òni niech proszą
|
Wë pros-ëce
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
|
|
Më mërgn-imë
|
Të mërgn-i
|
Wa mërgn-ita
|
Wa mërgn-ita
|
Òn niech mërgnie
|
|
Òni niech mergną
|
Wë mergn-ice
|
- rozkazownik zakùńczony na spółzwãkã -j
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
|
|
Më lej-më
|
Të lej
|
Wa lej-ta
|
Wa lej-ta
|
Òn niech leje
|
|
Òni niech leją
|
Wë lej-ce
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Chłopsczi ôrt
|
Białogłowsczi ôrt
|
Dzecny ôrt
|
Chłopsczi ôrt
|
Białogłowsczi ôrt
|
Jô pisôł
|
Jô pisała
|
Jô pisało
|
Ma pisała
|
Më piselë
|
Më pisałë
|
Të pisôł
|
Të pisała
|
Të pisało
|
Wa pisała
|
Wa piselë
|
Wa pisałë
|
Òn pisôł
|
Òna pisała
|
Òno pisało
|
Ònej pisała
|
Òni piselë
|
Òne pisałë
|
Wë piselë
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Chłopsczi ôrt
|
Białogłowsczi ôrt
|
Dzecny ôrt
|
Chłopsczi ôrt
|
Białogłowsczi ôrt
|
Jô jem pisôł
|
Jô jem pisała
|
Jô jem pisało
|
Ma jesma pisała
|
Më jesmë piselë
|
Më jesmë pisałë
|
Të jes pisôł
|
Të jes pisała
|
Të jes pisało
|
Wa jesta pisała
|
Wa jesta piselë
|
Wa jesta pisałë
|
Òn je pisôł
|
Òna je pisała
|
Òno je pisało
|
Ònej jesta pisała
|
Òni są piselë
|
Òne są pisałë
|
Wë jesce piselë
|
Pòjedincznô lëczba
|
Pòdwójnô lëczba
|
Wielnô lëczba
|
Jô móm pisóné
|
Ma móma pisóné
|
Më mómë pisóné
|
Të môsz pisóné
|
Wa môta pisóné
|
Wa môta pisóné
|
Òn mô pisóné
|
Ònej môta pisóné
|
Òni mają pisóné
|
Wë môce pisóné
|