Słowiónie - rozeszłoscë midzë wersjama
Usunięta treść Dodana treść
D robot dodôwô: lv:Slāvi |
D robot dodôwô: af:Slawe; zmiany kosmetyczne |
||
Linijô 1:
'''Słowiónie''' to nôwiksze etnicznie ë jãzëkòwò karno lëdzy w [[Eùropa|Eùropie]], mieszkające w pòrénkòwim ë westrzédnym dzélu negò [[kòntinent
Do Słowiónów rechuje sã: [[Biôłoruscë|Biôłorusków]], [[Bòsniónë|Bòsniónów]], [[Bùlgarë|Bùlgarów]], [[Chorwacë|Chorwatów]], [[Czôrnogórcë|Czôrnogórców]], [[Czeszë|Czechów]], [[Kaszëbë|Kaszëbów]], [[Łemkòwie|Łemków]], [[Łużëczanie|Łużëczan]], [[Macedónë|Macedónów]], [[Pòlôchë|Pòlôchów]], [[Ruscë|Rusków]], [[Serbë|Serbów]], [[Słowôcë|Słowôków]], [[Sloweńcë|Sloweńców]] ë [[Ùkrajińcë|Ùkrajińców]] ôs wicy jak 140 miészich [[Słowiańsczé plemiona|karnów]].
Linijô 13:
*[[Pôłniowosłowiańsczé jãzëczi|Pôłniowëch Słowiónów]]
== Pòchodzenié miona Słowiónów ==
Pòchodzenié słowa ''Słowiónie'' wcyg je kòntrowersyjne. Piersze zmiónczi ò Słowiónach pòd tim mionem są z VI s. Ne słowò pisóne bëło rozmajice: ''Sklabenoi, Sklauenoi, Sklabinoi'' - w bizantińsczi [[Greckô|Grecëji]] a ''Sclaueni, Sclauini, Sthlaueni'' - w łacëznie.
Nôstarszi dokùment nôpisany w słowiańsczé mòwie je z IX s. ë brëkùje słowò ''slověne''. Jak widzec sami Słowiónie jakò pierszi samozwąk brëkòwalë "o", w môl "a" jakno bëło w grecczim czë łacëznie.
W lëdowi etimòlodżi parłãczë sã to miono ze słowama ''słôwa'' ôs ''słowo''. A wic ''slověne'' mògłò bë znaczëc "lëdze, chtërni gôdają (tim samym jãzëkã)", to je lëdze, chtërni mògą sã rozmiôc, procëmno do słówiańsczégò słowa dlô nie-Słówianów, ''nemec'', co òznôczac mòże "niemi człowiek" czë ''nie më'' (nie Słowióna, nie gôdôjącë jãzëkã słowiańsczim).
Niechtërni lingwiscë są ti dbë, że ne teòrëje są zmiłkòwe. Są wic dwie jinsze teòrëje dla pòchodzeniô nego miona. Wedle pierszi, pòchòdzy z protoindoeùropejsczégò ''*slauos'' ("nôrôd"), òb. grecczie λαος ("nôrôd"). Wedle drëdzi teòrëji słowo to pòchòdzë òd miona rzéczi.
Linijô 24:
Zmiłkòwe etimòlogije, òsoblëwie widzałe w nôrôdowosocjalistnej propagandze, wëcëgałe ne miono òd łac. "sclavus" co òznôczô "niewòlnik". Wedle wielu ùczałich słowo ''sclavus'' (niem. ''sklavus'', an. ''slave'') pòchòdzy òd miona Słowiónów, ale jinszi są ti dbë, że pòspòdlém je grecczé słowo, chtërne òznôczô "wòjnowô rabczëna".
== Hipòtézë pòchòdzënkù Słowiónów ==
Jakò jãzëkòwô zrzesznica wëapartnilë sã kòl pòłòwy I tësąclata n.e. z bôłto-słowiańsczégò jãzëkòwëgò karna.
Linijô 30:
* na môlu [[Pòlskô|Pòlsczi]], abò téż na [[Wòłyń]]u ë [[Pòdole|Pòdolu]] (aùtochtonowe ùjimniãce Kostrzewskiego ë Mańczaka)
**Analëza DNA (Y HG3) zeswiôdczô aùtochtonowi abò zôpôdni pòchòdzënk Słowiónów (atlanticczé ùjimniącë)
**Slédne antropòlogiczne badérowania (robione w latach [[2002]] - [[2004]] na Ùniwersitece jim. Adama Mickiewicza) ò stãpniu
*na Westrzédnëm Pòdnieprzu (midze [[Kijów|Kijowem]] a [[Mòhëlów|Mòhylowem]] (allochtonowe ùjimniãce Godłowskiego),
*midze [[Wòłgô|Wôłgą]] a [[Ùral
*nad Aralsczim jezerã (do kòl 350 n.e.), dali napadlë [[Eùropa|Eùropã]] jakò [[Hunowie]] (ùjimniãce Bańkowskiego),
*wedle Gołąba
**pratatczëzna w górnym dorzéczniu [[Don
**pòbëcé nad westrzédnëm [[Dniepr]]em,
**pò najezdze [[Scëtowie|Scëtów]] (700 p.n.e.) òd Òdrë pò Don,
Linijô 43:
**prasłowiańsczi cząd: nacëskanie irańsczé (V s. p.n.e.),
**zwënégòwanié zôpôdniej garnicë na Òdrze (V-III s. p.n.e.),
**łączba z [[Celtowie|Celatama]] w òkòlim [[Wrocław
**pòczątczi naji erë: rozcygnienié słowiańsczi òbéndë pò [[Prypeć]].
*wedle Turbaczowa:
Linijô 51:
[[Kategòrëjô:Słowiónie]]
[[af:Slawe]]
[[als:Slawen]]
[[ar:سلاف]]
| |||