Rodnô Zemia (telewizyjny program)

Rodnô Zemia – dôwny telewizyjny program w kaszëbsczim jãzëkù, emitowóny ze Gduńska w latach 1990-2010. Pierszi etniczny telewizyjny magazyn w kraju. Pòwstało wnetka 1000 dzélëków (kòl 350 gòdzyn kaszëbskòjãzëcznégò programù telewizyjnégò). Przez 20 lat jistnieniô programu wzãło w nim ùdzél czilenôsce tësący rozmówców, wiele razy lëdzy wëbitnëch.

Historiô

Pierszi rôz kaszëbsczi magazyn „Rodnô Zemia” nadóny béł 21 lëpińca 1990 rokù. Program ùkôzywôł sã tedë co dwie niedzele. Jegò redaktorã òsta Izabella Trojanowskô, doswiôdczonô gazétniczkã „Głosu Wëbrzeżégò” i „Bôłtëcczégò Dzénnika”. Trojanowsczi zanôlégało, żebë chòcle w dzélu magazyn béł prowadzony pò kaszëbskù, a téż żebë pòd kùńc kòżdégò dzélëka prowadzëc ùczbã kaszëbsczégò jãzëka. Tim dzélã programù zajimalë sã sztudérë zrzeszony w sztudérsczim karnie „Pòmòraniô” (przede wszëtczim Eùgeniusz Prëczkòwsczi).

Pò smiercë Trojanowsczi (21 łżëkwiata 1995) program przejãlë ji wëchòwankòwie: Artur Jablonsczi i Eùgeniusz Prëczkòwsczi. Òbaji na co dzéń gôdelë pò kaszëbskù (Trojanowskô w nim gadac nie rozmia). W tim czasu program ùkôzywôł sã ju co tidzéń przez dwadzesce minut. Czej w 1999 Artur Jablońsczi òstôł starostą pùcczégò krézu i niechôł dzénnikarską robòtã program zaczął prowadzëc Eùgeniusz Prëczkòwsczi wespół z białką, Elżbiétą.

Znaczenié programù

Jak òkresliwô E. Prëczkòwsczi „Kaszëbi, chtërny przódë nie bëlë nôłożen bëc na antenie TV, „Rodną Zemiã” ùwôżelë jakno swój program. W ni bëło òdbicé żëcégò spòleczno-kùlturalnégò regionu”. Program stojôł kòle pòczątków wiele òglowòregionalnëch dzejaniów, jak przëmiérno:

• założenié Klubù Sztudérów „Tatczëzna”;
• bùdowa Kaszëbsczi Drodżi Krziżewi w Swiónowie;
• Kaszëbsczi Festiwal Humoru „Szport mùszi bëc”;
• Wòjewódzczi Kònkùrs Multimedialny;
• Wòjewódzczi Kònkùrs Spiéwów miona Jana Trepczika w Miszewie;
• Kaszëbsczi Spiéwë w Lëzënie.

Z programã wespółrobilë m.jin. Jerzi Stachùrsczi, Tomôsz Fópka, Tadeùsz Dargacz, Jerzi Łisk. Rezultatã tegò są wielné pùblikacje – tomiczi prozë i kaszëbsczi pòezji, kómpaktowé platczi, jak téż spiéwniczi. Òsoblëwie wôżnym wydanim stôł sã spiewnik „Piesnie Rodny Zemi”, w jaczim je kòle 150 nowëch piesni, co pòwstałë nôpierwi dlô programù, a dzysdzéń są szerok wëzwëskiwóné w szkòłowi ùczbie, mediach i mùzyczny regionalny rësznoce.

Nôwëższą pòpùlarnoscą program cesził sã w latach 2000-2006. Badérowania òbzéraniô wëkazywałë widowniã, co syga 100-150 tësący òbzérników. Wiele razy „Rodnô Zemia” zajimała pierszi môl westrzód wszëtczich programów TVG.