Haruki Murakami
Haruki Murakami (村上春樹, Murakami Haruki; ùr. 12 stëcznika 1949 w Kioto) – znôny szerok w swiece dzysdniowi japòńsczi runita ë dolmôcz.
Biografijô
edicëjôÙrodzëł sã w Kioto, młodé lata spãdzëł w Kobe. Jegò starkã bëł buddajsczi mnich.
Skùńcził dramã w Klasykòwim Dzélu Lëteraturë Ùniwersytetu Waseda w Tokio w 1975 r. W latach 1974-1981, do grëpë z białką Yoko, sprôwiôł jazzowim klubã "Peter Cat" w dzélu Tokio Kokobunji.
Pierszą swòją pòwiesc, Hear the Wind Sing (1979), wëdôł jak bëł 30 lat stôri. Pò tim jak jã napisôł miôł jã wësłóné na lëteracczi kònkùrs, na jaczim to dobëł prawie pierszi plac ë nôdgrodã Gunzō. Nôslédnyma jegò ùsôdztwama bëłë: Pinball, 1973 (1980) ë Przigòda z òwcą (1982). Trilogijô (tzw. Trilogijô Szczura) òsta nôdgrodzonô Lëteracką Nôdgrodą Naoma dla zôczątkùjãcëch runitów. Nôslédné ksążczi tacze jak : Kùńc Swiata ë Hard-boiled Wonderland (1985, nôdgroda Junichi Tanizaki), Tuńczë, tuńczë, tuńczë (1988) ë Na pôłnié òd grëńcë, na zôpôd òd słuńca (1992) zmòcniłe jegò plac jakno runitë, a téż pòcygnãłé ze sobą zôpôdną pòpùlarnotã, òsoblëwié w [[Zjednóné Kraje Americzi |Zjednónëch Krajach Nordowi Americzi]]. W latach 1986-1988 mieszkôł Haruki Murakami w Italsce, dze to napisôł jedną z niewielu, w swòjim ùsôdztwie, realnëch pòwiesców, Norwegian Wood (1987). Ksążka dożda sã swòjegò wiôldżegò sukcesu, a sóm Murakami òstôł sã gwôzdą mediów. W 1991 r. przeprowôdzëł sã do USA, dze robił na Ùniwersytece Princeton, a òd 1993 na Ùniwersytece Williama Howarda Tafta w Santa Ana. Pò trzãseniu zemi jacze miało swój plac w Kobe, a téż pò gazowim napôdze sektë Nôwëższô Prôwda w tokijsczim metrze w 1995 r. przëjachôł nazôd do Japòńsczi. W tim to rokù wëdanô òsta Kronika ptôcha nacëgôcza, òtaksowónô przez kritików na nôwikszé lëteracczi dokôz runitë (nôgroda Yomiuri w 1996 r.). W 1997 napisôł Underground, w 1999 r. Sputnik Sweetheart, a w 2002 - Kafka nad mòrzã. Je ùsôdzcą czile zbiérków kôrbionków.
Murakami je téż ùsôdzcą dolaczënków z anielsczegò, taczich runitów jakno m.jin. Francis Scott Fitzgerald, Raymond Carver, John Irving, Truman Capote.
Kaszëbsczich dolmaczënków dożda sã proza Haruki Murakamiegò ze starnë wòlnegò karna ùsôdzców sparłãczonegò z kaszëbsczim lëteracczim pòrtalã Czëtnica.
Ùsôdztwò
edicëjôPòwiescë
edicëjôKaszëbsczi dolmaczënk z pòlsczegò wëdôwkù | Òridżinalny titel | ||
Rok wëdôwkù | Titel | Rok wëdôwkù | Titel |
felënk | (an. Hear the Wind Sing) | 1979 | 風の歌を聴け Kaze no uta o kike |
felënk | (an. Pinball, 1973) | 1980 | 1973年のピンボール 1973-nen no pinbōru |
1995 | Przigòda z òwcą | 1982 | 羊をめぐる冒険 Hitsuji o meguru bōken |
2004 | Kùńc swiata ë hard-boiled wonderland | 1985 | 世界の終りとハードボイルド・ワンダーランド Sekai no owari to hādoboirudo wandārando |
2006 | Norwegian Wood | 1987 | ノルウェイの森 Noruwei no mori |
2005 | Tuńczë, tuńczë, tuńczë | 1988 | ダンス・ダンス・ダンス Dansu dansu dansu |
2003 | Na pôłnié òd grańcë, na zôpôd òd słuńca | 1992 | 国境の南、太陽の西 Kokkyō no minami, taiyō no nishi |
2004 | Kronika ptôcha nacëgôcza | 1992-1995 | ねじまき鳥クロニクル Nejimaki-dori kuronikuru |
2003 | Sputnik Sweetheart | 1999 | スプートニクの恋人 Supūtoniku no koibito |
2007 | Kafka nad mòrzã | 2002 | 海辺のカフカ Umibe no Kafuka |
2007 | Pò smòrkù | 2004 | アフターダーク Afutā Dāku |
felënk | (jap. 1Q84) | 2009 | 1Q84 ichi-kew-hachi-yon |
Zbiérczi kôrbionków
edicëjô- Slepô wierzba ë spiącô białka (2006)
- Wszëtczé bòżé dzecë tańcëją (2008)
- The Elephant Vanishes (2003 w USA)
- Tōkyō Kitanshū (2005 w Japòńsce)
Ekranizacëje
edicëjô- Tony Takitani (2004, Japòńskô)
- Na pôłnié òd grańcë (2006, Pòlskô)
- All God's Children Can Dance (2007, USA)
- Norwegian Wood (2010)