Pùchôcz zwëczajny
Puchacz zwyczajny, puchacz (Bubo bubo) – to je ôrt ptôcha z rodzëné Strigidae. To nôwiãkszô w Eùropie sowa mòże równac sã jedynie z nią pùchôcz japońsczi. Je wiele wikszô òd sowe sniżni i pùchôcza wirginijsczégò. Mô wiôldżé żôłto-czerwioné òczë i specjalné pióra, co wëstôwają nad głowã, tzw. szlarë, przez jaczé wiele lepi czëje (jak ù człowieka ùszné mùszle).Farwé samice i samca je takò sama cemnobùro z plômkoma i strészkoma. Słëch je baro wôżny dlô negò ptôcha, òsoblëwie òb czas łowów. Szlarë mô téż jinô sowa – ùsznica, kò je òna wiele miészô. Tej sej pùchacze gniôzdëją na zemi. Temù zdarzi sã, że òb czas szpacéru dozdrzita jegò pisklã. Pùchôcz to ptôch prawno chroniony[1]
Miara
edicëjô- dłëgòsc cała 60 - 78 cm
- dłëgòsc ògóna 23 - 29 cm
- szerokòsc skrzidłów 155 -180 cm
- wôga samice: 1,75 - 4,2 kg, samce: 1,5 - 3 kg
- samica jé wiele wikszô òd samca
- dłëgòsc dzëba 4,2 - 5,8 cm
- dłëgòsc stopë 7,4 - 8,8 cm
Wëstãpowanie
edicëjôWëstãpùje w pôniowi, westrzédny i nordowi Eùropie, nordowi Africe i Azji. Gniôzdeje téż w Alpach. Ni ma gò w Turcji, pòłniowich Chinach i Indiach ( tôm zamieszkiwô pùchôcz indyjsczi). W Pòlsce zasedlô gòrë Sudetë i Karpatë, westrzédny i zôpôdny Pòmorze, pôłniowô Wielkòpòlska. Zëje w lasach z grëbima drzéwiãtama, lubi jiglënowi lasë, kòl zelestrzów, strëg, bagnów, jezor, na pòlach i òtemkłëch rëmiôw dze je wiele fùtru.[2]
Dłëgòsc żëcô
edicëjôNa wòlnosce pùchôcz dożëwô 20 lat, a w zamkłosce do 60 lat.
Gniôzdo pùchacza
edicëjôBùdëje gniôzda nôczãscy na dzrzewie z rozgrajonych gołãzach, abò w gniôzdach pò jinëch ptôchach, abò téż za zemi. Gniôzda je w sztôłce snôdczi szôlczi, ùkrëté midze Kãpama trôw. Zrobioné je z sëchi trôwë i wietwi. Na zôczątki strëmiannika abò łżëkwiata samica sklôdô 2-3 jaja są òne biôłi i kùglowati. Skòrepa je grëbô i parchatô. Samica sedzi na jajach przez 32-35 dni rôz do rokù. Pisklãta pò wëklëcu są slepi, pò 4 dniach òdmikają ôczé. Młodi òpùszają gniôzdo czé minie 35 dni, ni mògò tédé jisz lôtac i starkowie mùszo jich i tak fùtrowac.Baro mało z nich przeżëwô. Dorôstajó w 2-3 rokù żëca. Pòre są w grëpie òb całi żëcé.Mają blus jednégò partnéra.[2]
Co lubi jesc pùchôcz
edicëjôPùchôcze chãtno jedzą rozmaité òwadë, ptôchë i susczi. Latem nôbarżi smakają jima jéże, zajce, kaczci, gołąbczi i rëbë. Ób zema ùzérajô za môłima cecónoma ( mëszama, toczkama, młodima sarnoma,). Jachtuje òb wieczorë, nocë i ò pòrénk. W dzéń sedzi na zasadłi gałãzë w kòrónie drzewa, abò krótkò pnia. Na zwiérza pilnuje, spôdô z góré i chwëtô gò drapcama. Pùchôcz to to nôwikszi rabùszny ptôch Eùropë[2]
Pòzdrzatk
edicëjôÓbkrój zasadłi, z wiôlgò òkrągłô głowô, z szeroczimë zaòkrôglonyma skrzidłama i krótczim ògónem. Na głowie mô przirodné ,,ùsze" z piór ò dłëgòscë 8-10 cm, pòłożone wòdòrówno a stôwiô je cze je wëstraszony, abò hërlëkony. Szpétë są òbrosłi jasnyma pióroma. Dzëb je czôrnë. Tégówka òcznô mô farwa apfelzynowô. [2]