Przëpôdk

Przëpôdk – gramaticznô kategòriô, przez chtërną òdmieniają sã jistniczi, znankòwniczi, wielniczi, zamiona, mionoczasniczi (temù téż pòzéwô sã jich òglowò mionama). W niechtërnëch jãzëkach przez przëpôdczi òdmieniają sã téż czasniczi. Kategòriô przëpôdkù odzdrzadlëwô rozmajité fùnkcje dóny fòrmë słowa.

Òdmianã słów przez przëpôdczi nazéwô sã deklinacją. Teoriã deklinacje òpracowóno w IV st. p.n.e. w Grecczi. Grecë nadalë téż przëpôdkóm pòzwë, chtërne òstałë przedolmaczoné na łacënã przez Rzëmian.

Jãzëczi, w chtërnëch wëstãpùją przëpôdczi, mają jich na ògle òd 4 do 7. Trôfiają sã téż jãzëczi z leno dwùma przëpôdkama, jak bùłgarsczi (na ògle są to jãzëczi, jaczé dôwni miałë jich wicy, ale jich system przëpôdków ùproscëł sã).

Nawetka w jãzëkach z wiôlgą lëczbą przëpôdków (kaszëbsczi i pòlsczi – 7, łacëna – 6/7, greczëzna – 5) kòżdi przëpôdk mòże miec czile syntaksycznëch fùnkcjów. W jãzëkach, chtërne ni mają przëpôdków, jistnieją alternatiwné spòsobë pòkôzaniô roli słowa w zdanim: pòrządk słów, ùżëcé przëmiónków i pòmiónków.

W kaszëbsczim jãzëkù wëstãpùje sétmë przëpôdków

1. nazéwôcz;
2. rodzôcz;
3. dôwôcz;
4. winowôcz;
5. nôrzãdzôcz;
6. môlnik;
7. wòłôcz.