Wiôldżi Pòst

Wiôldżi Pòst- to je w katolëcczim kòscele czas pòstnégò jestkù (np. bùlwë, sledze). Kòscół ùstanowił, że Jastrë przëpôdoją wiedno w niedzelã pò pierszi zymkòwi pôłni miesąca. Czas jastrowëch òbchòdów mòże tej trafiac midzë 22 strëmiannika a 25 łżëkwiata (5 niedzél). Temù tej Wiôldzi Pòst przëpôdô rôz chùtczi, rôz pózni, ale wiedno dérëje 40 dni. W tim czasu przëpôdô szesc niedzél, z chtërnëch ostatni (6) je Palmòwô.

Sebastiano del Piombo,Christus niosãcy krziż

• Pòpielnô Strzoda

Wiôldżi Pòst rozpòczinô sã Pòpiélcową Strzodą. Ksądz sëpie na głowë lëdzy palmòwi pòpiół z łońsczégò rokù i gôdô: Pamiãtôj człowiekù, że pichã jes i w pich sã òbrócysz. Pòpielnô Strzoda - to je pierszi dzéń Wiôldżigò Pòstu przed Jastrama.

• Niedzela Palmòwô

Szóstô niedzela Wiôldżégò Pòstu (Palmòwô) rozpòczinô Wiôldżi Tidzéń. Lëdze przënoszają do kòscoła palmë, chtërne pò pòswiãcenim bãdą zaktłé za swiãté òbrazë i kòl kropelniców, żebë chrónic chëczë òd złégò.

• Wiôldżi Czwiôrtk

W Wiôldżi Czwiôrtk òdprôwiô sã òstatną przed Jastrama Mszã sw., pò ni Nôswiãtszi Sakrameńt je zaniosłi do cemnicë /co mô przëpòminac zamkniãcé Christusa w sôdzë/. Na wdôr tegò, że z Jezësa zjãlë ruchna, z wôłtôrza zjimô sã òbrësczi, lëchtôrze i krziże. Do Wiôldżi Sobòtë nie mdã téż grałë òrganë ani zwòniłë zwónë.

• Wiôldżi Piątk

W Wiôldżi Piątk, jinaczi Płaczëbògã, ksądz naczinô ceremónie òd leżeniô krzyża, ni ma Mszë sw., na kùńc òbrzãdów Nôswiãtszi Sakrameńt przenôszô sã do Pańsczégò Grobù. W Płaczëbòga béł jadłé sëchi chléb i sëché bùlwë.

Wiôgòpòstné nôbòżéństwa

Na Kaszëbach jaż do drëdżi swiatowi wòjnë lëdze pòscëlë baro òstro. Starkòwie pòwiôdelë, że panewczi na całé 40 dni pòstu bëłë wëszorowóné i zamkłé w kòmòrze. Nie jôdało sã miãsa, leno sledze. Òkróm tegò do zbawieniô dëszë przënôlégało téż rozdawac klëczné. Kromiagów bëło wiedno kòl kòscołów fùl, tej nie bëło z tim biédë. Wicy czasu przeznôczało sã na nôbòżéństwa i mòdlëtwë. We wiele dodómach do dzysô òdmôwiô sã kòrunkã, a w piątczi i niedzele chòdzy na pòstné nôbòżéństwa: Gòrzczé Żale i Krziżewą Drogã. Gòrzczé Żale òdprôwiô sã wiedno w niedzelã. Tak je ju òd kùńca XVII wiekù. Jich autorã je ks. Benik – misjónôrz z Warszawë. Drogã Krziżewą spiéwô sã òd pòczątkù XVIII stolecégò.

Rzeczónka

"Żur i slédz, to są dwaji pòstny bracô."