Zacmienié Ksãżëca

Zacmienié Ksãżëca – to je astronomicznô rzôdzëzna, chtërna je tedë, czedë Zemia naléze sã midzë Słuńcã a Ksãżëcã i temù zacygnie słuneczny wid^[1].

Przebiég całownégò i czãstkòwégò zacmieniô Ksãżëca

Dlô wëjasnieniô pòchwôtu całownégò i czãstkòwégò zacmieniô Ksãżëca kònieczno je przerozmiôc pòjãca: stóżk céniô całoscowégò i stóżk półcéniô.

Stóżk cénia całoscowégò je to taczi plac geometriczny tëch pónktów znajdujących sã pò procëmné stronie Zemi niżle Słuńce, z chtërnëch Słuńce nie je w całoscë widzané.
Stóżk półcénia je to taczi plac geometriczny tëch pónktów, z chtërnëch blós dzél Słuńca je widzec, a dzél zastąpiwóny je przez Zemiã.

Jeżlë Ksãżëc, chtëren krążé wkół Zemi, najdze sã w całoscë w òbéńdze stóżka cénia całoscowégò Zemi, to parmine słuneczné nie dochadają bezpòstrzédno do jegò wiéchrzëznë. Całi wiéchrzëzna Ksãżëca je tedë cemnô i gôdómë tedë, że je całowné zacmienié Ksãżëca. Czedë chòc dzél Ksãżëca najdze sã pòza stóżka cénia całownégò Zemi i równoczasno naléze sã w òbéńdze stóżka półcénia, wtenczas bądze zacmienié całoscowé. Jeżlë Ksãżëc przesuwô sã przez stóżk półcénia Zemi i naléze sã w całoscë pòza stóżkã cénia całownégò, zwiemë to zacmienim półcéniowim.

Czas dérowaniô całoscowégò zacmieniô Ksãżëca je różny – maksymalno 1 gódzëna i 47 minutów. Òbrechòwóno (aùstrëjacczi astronom Teodor Oppolzer), że midzë 1207 rokã p.n.e., a 2162 rokã n.e., tak tej óbczas 3369 lat wińdze 8000 zacmieniéniów Słuńca i 5200 zacmieniéniów Ksãżëca. Wic tegò strzédno na trzë zacmienia Słuńca trôfiają sã dwa zacmienia Ksãżëca. Lëdze czãsto mëslą, że zacmienié Słuńca wëchôdô nie tak czãsto, jak zacmienié Ksãżëca^[2], co je nieprôwdą. Óbczas rokù zdarzają sã co nômni dwa zacmienia Słuńca, a w òdpòwiedniéch lëżnoscach piãc. A zôs w rokù mògą pòjawic sã blós trzë zacmieniéeni Ksãżëca, ale mòże bëc téż i tak, że w nym rokù nie zdarzi sã ani jedno (nawetka dzélowé). Równak dlô niegò place òbserwacji zacmieniô Ksãżëca widzawné są czãscy niżle zacmieniô Słuńca. Przëczëną tegò je to, że to òstatné zjawiszcze je widoczné blós w pasë wãższim òd 300 km dlô zacmieniów całoscowich. A znowa zacmieniô Ksãżëca je widzec wszãdze tam, gdzë Ksãżëc najdze sã nad hòrizontã.

Òstatné całowné zacmienié bëło widoczné w Pólsce 28 séwnika 2015 rokù, a pòstãpné dopiérze 27 lëpinca 2018 rokù.

Zacmienié Ksãżëca òd 2018 rokù do 2020 rokù (czasë UTC):

Data	Pòczątk zacmieniô półcéniowégò	Pòczątk zacmieniô dzélowégò	Pòczątk zacmieniô całoscowégò	Maksimum/ôrt	Kùńc zacmieniô całoscowégò	Kùńc zacmieniô dzélowégò	Kùńc zacmieniô półcéniowégò	Faza maksimalnô
27 lëpinca 2018	17:13	18:24	19:30	20:22/całkòwité	21:14	22:20	23:31	1.613
21 stëcznika 2019	02:35	03:34	04:41	05:12/całkòwité	05:44	06:51	07:50	1.201
16 lëpinca 2019	18:42	20:01	-	21:31/dzélowé	-	23:00	00:20	0.659
10 stęcznika 2020	17:06	-	-	19:10/półcéniowò-dzélowé	-	-	21:15	0.920
5 czerwińca 2020	17:44	-	-	19:25/półcéniowò-dzélowé	-	-	21:07	0.594
5 lëpinca 2020	03:04	-	-	04:30/półcéniowò-dzélowé	-	-	05:56	0.381
30 lëstopadnika 2020	07:30	-	-	09:43/półcéniowò-dzélowé	-	-	11:56	0.854

Galeriô

Ksãżëc przed zacmieniénim.
Zacmienié Ksãżëca.
Zacmienié Ksãżëca.

Przëpisczi

↑ Encyklopedia geograficzna świata, Tom VIII, red. Z. Otołęga, Kraków: Opres, 1997, s. 95. ISBN 83-85909-29
↑ Kalendarz astronomiczny na XXI wiek. Warszawa: Prószyński i S-ka SA, 2004, s. 75. ISBN 83-7255-189-8

[1] Encyklopedia geograficzna świata, Tom VIII, red. Z. Otołęga, Kraków: Opres, 1997, s. 95. ISBN 83-85909-29

[2] Kalendarz astronomiczny na XXI wiek. Warszawa: Prószyński i S-ka SA, 2004, s. 75. ISBN 83-7255-189-8

[1]

[2]