Mateùsz Titës Meyer (ùr. 26 gromicznika 1991 we Wejrowie) – kaszëbsczi spòleznowi dzejôrz, lëterackò-mùzyczny ùtwórca, dolmaczéra, szkólny ë òrganista. Pierszi Kaszëba, jaczi zwëskiwô z prawa do pisënkù swòjëch pòdôwków leno pò kaszëbskù, téż w òficjalnëch papiórach.

Biografiô edicëjô

Dzecné ë młodzëznowé lata edicëjô

Mateùsz Titës Meyer je ùrodzony 26 gromicznika 1991 we Wejrowie. Pòchôdô z kaszëbsczi wsë, Lewinkò w gminie Lëniô, w jaczi do dzysô lëdze dërch gôdają pò kaszëbskù. Ju w dzecnëch latach, dzãka apartnym kaszëbsczim zwëkóm, jaczé bëłë żiw w ti wsë, òdkrił swòją kaszëbską swiądã.[1]

W latach 1998-2004 ùcził sã w Spòdleczny Szkòle w Pòbłocym, 2004-2007 w Gimnazjum m. Aleksandra Labùdë w Strzépczu ë w latach 2007-2010 w I Òglowòsztôłcącym Liceùm we Wejrowie. W latach 2002-2006 chòdzył téż do Państwòwi Mùzyczny Szkòłë we Wejrowie (w klase pùzonu) ë w latach 2008-2012 do Diecezjalnégò Òrganistowsczégò Sztudióm w Pelplënie (w klase òrganów).

W 2005 rokù béł jednym z załóżców Gminowi Dãti Òrkestrë w Lëni, dlô jaczi aranżowôł dokazë filmòwi, rozriwkòwi ë kaszëbsczi mùzyczi.[2]

Òd 2004 rokù, za czasów ùczbë w Spòdleczny Szkòle w Pòbłocym, zaczął pòznawac lëteracczi zapisënk kaszëbsczégò jãzëka, czegò ùcził sã pòtemù téż w Gimnazjum w Strzépczu. Bez 3 lata béł przedstôwcą strzépsczégò Gimnazjum na Kaszëbsczim Diktandze, a téż na Gimnazjowëch Kònkùrsach Wiédzë ò Kaszëbach ë Pòmòrzim w Lëzënie. Òb czas ùczbë w strzédny szkòle we Wejrowie béł załóżcą Karna Lubòtników Kaszëbiznë, jaczé miôł starã przerobic na midzëklasowé karno ùczbë kaszëbsczégò jãzëka - doszło do te w 2010 r., czedë kùńcził szkòłã.[1] W tim czasu jakno przedstôwca szkòłë dobéł:

Reprezeńtowôł swòje Liceùm téż na kaszëbsczich warkòwniach "Ambasador Regionu"[3], òrganizowónëch w 2010 rokù bez Karno Sztudérów "Pòmòraniô". Pòd cëskã direkcje szkòłë zrezignowôł z pisaniô maturë z kaszëbsczégò jãzëka, równak jegò gãbnô matura z pòlsczégò jãzëka sparłãczonô bëła z pòchôdanim pòzwów kaszëbsczich môlëznów w dokazach Floriana Cenôwë ë Hieronima Derdowsczégò.[1]

W 2010 rokù zaczął sztudérowac pòlską filologiã ze szpecjalizacją szkólno-kaszëbisticzną na Gduńsczim Ùniwersytece, z czegò pò pierszim rokù zrezignowôł.

Ùtwórstwò ë artisticzné dzejania edicëjô

Pierszé kaszëbsczé ë pòlsczé tekstë ùsadzôł òd rujana 2008 r. do smùtana 2009 r. na priwatnym fòtoblogù, a òd stëcznika 2010 r. na niefąksjonérëjącym ju blogù tites.kashubia.com.

Jakno ùtwórca lëtraturë zadebiutowôł pòlskòjãzëkòwą pòwiastką "Moje strony" w pòkònkùrsowim zbiérkù "Ziemia wejherowska, to takie miejsce gdzie...", wëdónym w 2009 rokù bez Krézowé Sztarostwò we Wejrowie.

Jakno kaszëbskòjãzëkòwi ùsôdca zadebiutowôł artiklã pt. "Pòczëjë Kaszëbsczégò Dëcha" ë wiérztą "Pùrtk z Lewinka" w smùtanowim numrze Pòmeranie w 2010 rokù[4], a w 1. numrze "Klëczi" (jinfòrmatorze gminë Lëniô) z 2011 rokù, prozatorsczim tekstã pt.: "Môłô bôjka ò mòji òjcowiznie".[5] Pòtemù pisôł do Pòmeranie, Stegnë, Skrë, Bôłtëcczégò Dzénnika ë Swiãtojańsczi Gazétë[6].

Jegò kaszëbskòjãzëkòwé tekstë bëłë drëkòwóné w antologiach dokazów, jaczé dobëłë w kònkùrsu "Powiew Weny" w 2010[7] ë 2011[8] rokù.

Je dobiwcą przédnëch nôdgrodów pòeticczich miónków "Złoté Jaje" w Kartuzach z 2011 ë 2012 rokù.[9]

W 2012 rokù wëdôł pierszi zbiérk wiérztów pt.: "... zamkłô w słowach".[10]

Sparłãczony z karnã ùsôdców kaszëbsczi lëtraturë ZYMK ë z Teatrã ZYMK. 18 strëmiannika 2011 rokù w Lëzënie zadebiutowôł mùzyczno, jakno ùsôdca tekstów ë mùzyczi do binowégò dokazu Adama Hébla pt.: "Smãtkòwô Spiéwa", w jaczim téż zagrôł pòstacjã titlowégò Smãtka[11]. W pòstãpnëch latach wëstãpiwôł téż m. jin.: w jinscenizacje dokazu "Jiwer òstatnëch"[12] Jana Rómpsczégò, a w "Scynanim kanie" we wiele placach na całëch Kaszëbach. Òd 2011 do 2015 rokù wëstãpiwôł téż w programie "Gôdómë pò kaszëbskù" w Telewizje TTM, a w latach 2015-2016 prowadzył lëteracką aùdicjã LARK w Radio Kaszëbë.[13]

W latach 2015-2016 béł bëtnikã Gdińsczich Scenarnikòwëch Warkòwniów w Gdińsczi Filmòwi Szkòle, jaczé skùńcził z wëprzédnienim za kaszëbskòjãzëkòwi scenarnik do filmù na spòdlim lëdowi pòwiôstczi ze Słowôrza Zëchtë. W latach 2016-2017 béł bëtnikã warkòwniów "Krącymë Film" w redzczi Fabrice Kùlturë[14].

W 2020 rokù dobéł XXI Òglowòpòlsczi Lëteracczi Kònkùrs m. Jana Drzéżdżóna we Wejrowie, w kategòrie "dokôz na binã"[15].

Mô titel Wiôldżégò Méstra Kaszëbsczégò Pisënkù XIX Kaszëbsczégò Diktanda z 2020 rokù w Redze.

W 2021 rokù w drëkù pòkazałë sã dwa dokazë, jaczich béł tłómaczérą: "Hewò je mój dodóm, dze je mój Bóg"[16] ë "Przigòdë Alicje w Cëdaczny Zemie"[17]. Za nen drëdżi dokôz dobéł Kònkùrs Kaszëbsczi ë Pòmòrsczi Lëtraturë "Costerina" 2021 w Kòscérznie w kategòrie dolmaczënków.[18]

Spòleznowé dzejania ë warkòwé żëcé edicëjô

W latach 2010-2011 béł nôleżnikã Karna Sztudérów "Pòmòraniô", w jaczim béł gòspòdarzã chëczë Pòmòrańców w Łãczińsczi Hëce. W tim czasu zrëchtowôł XXIV Kònkùrs Wiédzë ò Pòmòrzim, warkòwnie Remùsowô Kara w Pilëcach, a téż pòmôgôł przë prowadzenim miedzënôrodnégò projechtu "Seven Senses of Kashubia" w Òstrzëcach.[19]

W 2012 rokù ùsadzył nakładczi tłómaczącé Facebooka, YouTube ë Google na kaszëbsczi jãzëk.[20] W latach 2012-2013 ë w 2015 cygnął akcje wësyłaniô wniosków do miéwców Facebooka ò rëszenié òficjalnégò tłómaczeniô pòrtalu na kaszëbsczi jãzëk.[21]

W 2013 rokù, jakno pierszi Kaszëba, zwëskôł z prawa do zapisywaniô swòjëch pòdôwków pò kaszëbskù w òficjalnëch papiórach - personkôrce ë paszpòrce.[1]

W latach 2011-2016 béł przédnikã stowôrë Kaszëbskô Jednota, chtërny béł jednym z załóżców.[22] Jakno przédnik KJ béł jednym z ùdbòdôwców kònkùrsu "Méster Bëlnégò Czëtaniô" ë "Miónków Jedny Wiérztë", jaczé w latach 2013-2015 wëspółrëchtowôł z Janiną Bòrchmann w Spòleznowi Bibliotece Gminë Wejrowò m. A. Labùdë w Bólszewie. Dôł téż ùdbã na stwòrzenié Swiãta Kaszëbsczi Fanë, jaczé òd 2012 rokù je fejrowóné na całëch Kaszëbach.[23] W 2013 rokù mët z Gracjaną Pòtrëkùs zrëchtowôł dwa Kaszëbsczé Plenerë - Lëteracczi ë Malarsczi na Głodnicë,[24] a w 2014 rokù pòmagôł w òrganizacje Hókéjowégò Wikeńdu na Kaszëbach[25] ë prowadzył akcjã zéńdzeniów z ùczniôkama wejrowsczich szkòłów, cobë zachãcywac jich do ùczbë kaszëbsczégò jãzëka.[26] W 2016 rokù, jakno przedstôwca Kaszëbów, wprowadzył Kaszëbską Jednotã do Wòlny Eùropejsczi Przëstojiznë (an. European Free Alliance).[27]

W 2019 rokù wëspółùsadzył Fùndacjã Kaszëbską, w jaczi prowadzy projechtë pòpùlarizëjącé kaszëbiznã w jinternece, m. jin.: profil Kaszëbskò-pòlsczi słowôrz na Facebookù,[28] Kònkùrs na Kaszëbsczé Słowò Rokù,[29] a téż Jinternetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka.[30]

W latach 2019-2020 prowadzył akcjã Watchdog na Kaszëbach,[31] w jaczi sprawdzył wëdawanié subwencje na ùczbã kaszëbsczégò jãzëka w szkòłach ë samòrządzënach na Kaszëbach. W 2021 rokù zrobił przezérk gazétniczëch artiklów ò Kaszëbach, sprawdzywającë stereotipòwé ë krziwdzącé zamkłotë sparłãczoné z Kaszëbama. Jakno pòdrëchòwanié dzejaniô òpùblikòwôł pòradnik: "Jak gadac ë pisac ò Kaszëbach?"[32] W 2021 zaczął téż prowadzëc akcjã Mòje stronë 2021[33], w jaczi zbiérô òdjimczi tôflów z dëbeltjãzëkòwima pòzwama môlëznów na Kaszëbach, sprawdzywającë jichną jãzëkòwą pòprawnotã.


W latach 2011-2012 béł gazétnikã Radia Kaszëbë. W 2013 rokù robił w Wëdawiznie Region w Gdinie.

W latach 2013-2016 béł òrganistą w Mrzeżënie, a pòtemù w latach 2016-2017 w Bólszewie. Prowadzył w tëch placach warkòwnie z kaszëbsczégò jãzëka dlô nôleżników parafialnëch chùrów.

W latach 2014-2016 béł téż kasztelanã Szklónégò Zómkù Ksyżëstwa Wichrowëch Mòrzów w Òsłoninie.[34]

W latach 2017-2021 mieszkôł ë robił we Warszawie. Béł tam sparłãczony z Òbëwatelską Sécą Watchdog Pòlskô, skùńcził Szkòłã Trenérów Bùtenrządowëch Òrganizacjów, jaczi je nôleżnikã òd 2019 rokù. Robił téż w Ceńtrze Òbëwatelsczi Edukacje, dze pòznawôł pedagògikã Sztôłtëjącégò Òceniwaniô.

Òd séwnika 2021 rokù je szkólnym kaszëbsczégò jãzëka w Naji Szkòle we Wejrowie ë òrganistą w Pasyjno-Marijnym Sanktuarium we Wejrowie.

Przëpisënczi edicëjô

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Kaszuba poza systemem, M. Bunda, Polityka, 04.03.2022
  2. Gminna Orkiestra Dęta w Lini
  3. Ambasador Regionu - strona na Facebooku
  4. Pomerania, listopad 2010
  5. Klëka nr 1, 2011
  6. Gazeta Świętojańska, archiwum tekstów
  7. Powiew Weny 2010 - publikacja
  8. Powiew Weny 2011 - publikacja
  9. Złoté Jaje - wyniki, naszekaszuby.pl
  10. "... zamkłô w słowach", lubimyczytac.pl
  11. Smãtkòwô spiéwa - belok.kaszubia.com
  12. Jiwer òstatnëch - belok.kaszubcia.com
  13. LARK, audycja w Radio Kaszëbë
  14. Film kręcimy - relacja na Facebooku
  15. Wyniki XXI Konkursu im. Jana Drzeżdżona
  16. Hewò je mój dodóm, dze je mój Bóg - informacja w serwisie gdynia.pl 01.02.2021
  17. Przigòdë Alicje w Cëdaczny Zemi, Dziennik Bałtycki 02.06.2021
  18. Costerina 2021 - wyniki
  19. Sprawozdanie z działalności KS Pomorania
  20. "Widzy mie sã!" zamiast "Lubię to!", czyli Facebook po kaszubsku, tvn24.pl, 17.08.2012
  21. Facebook po kaszubsku? Jo!, onet.pl, 13.10.2015
  22. Zarząd Kaszëbsczi Jednotë
  23. Swiãto Kaszëbsczi Fanë 2012
  24. Kaszëbsczi Lëteracczi Plener 2013
  25. Hókéjowi Wikeńd na Kaszëbach 2014
  26. Akcjô promòcje ùczbów kaszëbsczégò jãzëka we Wejrowie
  27. KJ w EFA
  28. Kaszëbskò-pòlsczi słowôrz na Facebookù
  29. Co po larwie? Kaszubskie Słowo Roku 2021, rmf24.pl, 20.01.2022
  30. https://sloworz.org/
  31. Watchdog na Kaszubach 2020
  32. Poradnik: Jak mówić i pisać o Kaszubach?, Gdańsk 2021
  33. Mòje stronë 2021 - strona projektu
  34. Szklany Zamek Księstwa Wichrowych Mórz