Tiraspol

Tiraspol (rum./moł. Tiraspol/Тираспол, rus. Тира́споль, ùkr. Тирасполь) je stolëcą nieùznanégò Pòdniéstrza, òficjôlnie trzëci nôwinkszi gard Mòłdawskô. Gard je na pòrénkòwim sztrądzé Dniéstera.

Tiraspol

Herb	Fana
Bùrméster	Oleg Dovgopol
Wiéchrzëzna	53 km²
Pòłożenié:	46°51′N 29°38′E46°51′N 29°38′E
Lëdztwò (2015)	133 807
Czerënkòwi numer	+373 533
Pòcztowi kòd	MD 3300
Registracëjné tôfle	T
Adresa: https://web.archive.org/web/20220510095551/https://tirasadmin.org/

Troléjbùs we pòdniéstrowczéj fanie

Dzésdniòwi Tiraspol bëł ùsôdzòny przez rusczégò generalissima Alexandra Suvorova w 1792 rokù. Gard swiãtùje swòje swiãto 14 rujana.

Etimologiô

Toponim skłôda sã z dwóch grecczich słów Τύρας (greckô miono na rzékã Dniéster) ë polis czëli gard.

Historiô

Klasicznô historiô

Tiras bëł grecką kòlònią mionowaną Miletus prawdòpòdonié ùsôdzóną kòl 600 r. p.n.cz., ùsôdzóny kòl 10 kilométrów òd muni Dniéstera. Kòl 50 r. p.n.cz. bëł zdôbitë bez Tracjã.

W 56 r. n.cz. Rzimiónié òdbùdôwali gard ë prziłączëli do prowinji Moesji. Chùtkò pò tim gard bëł zôbity bez Gotów.

Ruskô ùsôdzédznié

Ruskô Jimperium pòdbiło zemiô do Dniéstera òd Òsmańsczégò Jimperium. W 1792 r. Ruskô armjiô wëbùdowałô fòrtifikacjã do trzëmóniô stróżi zôpôdnéj grańcë. Feldmarszôłk Alexander Suvorov je ùznôwóny za ùsôdzównika gardu.

Sowjecczi Tiraspol

Pò rusczéj révolucji Mòładawskô Aùtonomicznô Socjalistëcznô Repùblika Rôdzéckô bëła ùsôdzóna w 1924, ze stolëcą w Bałcé. Repùblika mióła trzë ùrzãdné jãzëczi: rumùńsczi, ùkrajińsczi ë rusczi. Stolëca bëła zmiénionô na Tiraspol 1929 rokù.

W 1940 rokù przez pakt Ribbentrop-Mołotov ZSRR wskazała Rumùńskô bë ta òddôła Bessarabjiô. Ë ùsôdzóno nową rôdzécką repùblikã Mòłdawską Socjalistëczną Repùblikã Rôdzécką z dzésdniowéj Mòłdawskô (z Pòdniéstrzém).

Postsamòstójnotné

W 27 stëcznikù 1990 rokù pò referendum gard Tiraspol ògłósił samòstójnotã ë gard kòl Bender téż to miół zrobioné.

2 séwnika 1990 Tiraspol stôł sã stolëcą nowéj rôdzécczéj repùbliczi Pòdniéstrza.

Szpòrt

Dwa przédné karna futbalã są: Sheriff Tiraspol ë FC Tiraspol. Sheriff je nôdobiwkòwim karnã mòłdawsczégò futbala.