Mòłdawiô

Republica Moldova Mòłdawiô Fana Herb Mòtto: – Òficjalny jãzëk mòłdawsczi Stolëca Kiszëniów Fòrma państwa repùblika Wiéchrzëzna % wòdë 33 851 km² 1,4% Lëdztwò (2017) 3 474 121 Dëtk mòłdawsczi lej (MDL) Czasowô cona UTC +2 Nôrodné swiãto 27 zélnika Himn Limba noastră Kòd MD Internet .md Telefón +373

Mòłdawiô (téż: Mòłdawskô) – strzódlądowé państwò w pòrénkòwi Eùropie, jaczé na zôpadze grańczi z Rumùńską, a òd pôłniégò, nordë i pòrénkù z Ùkrajiną. Stolëcą Mòłdawsczi je gard Kiszëniów.

Geògrafiô

Pòłożenié

Kôrta Mòłdawie

Leżi w pòrénkòwi Eùropie, na nordowi pòrénk òd Rumùnie.

Wiéchrzëzna

• całownô: 33,851 km²
• wiéchrzëzna lądu: 32,891 km²
• wiéchrzëzna wòdów: 960 km²
• môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 140.

Lądowé grańce

• òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,885 km
• państwa, z jaczima mô grańce: Rumùniô 683 km, Ùkrajina 1,202 km

Brzegòwô liniô

0 km (państwò strzódlądowé)

Klimat

miérny òb zëmã, cepło òb lato

Ùsztôłcenié terenu

Fizycznô kôrta Mòłdawie

pòfałdowóny step, nachilony w pôłniowim czerënkù (w stronã Czôrnégò Mòrza)

Wësokòsc terenu

Krôjòbrôz Mòłdawie – rzéka Dniestr

• strzédnô wësokòsc: 139 m. n.r.m.
• nôniższô wësokòsc: 2 m. n.r.m. (rzéka Dniestr)
• nôwëższi czëp: 430 m. n.r.m. (Dealul Bălănești)

Gruńtë wedle ùżiwaniô

• rolné gruńtë 74,9% (w tim 55,1% òrnëch gruńtów)
• lasë 11,9%

Lëdze i spòlëzna

Pòpùlacjô

• wielëna lëdztwa: 3,474,121 (wôrtosc szacowónô na lëpińc 2017)
• môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 131.

Etniczné karna

Mòłdawióni 75.1%, Rumùni 7%, Ùkrajincë 6.6%, Gagaùzowie 4.6%, Rëskòwie 4.1%, Bùłgarzë 1.9%, jinszi 0.8% (wôrtoscë szacowóné na 2014)

Jãzëczi

Mòłdawsczi/rumùńsczi 80.2% (òficjalny) (56.7% ùwôżô swój rodny jãzëk za „mòłdawsczi”, chtëren z pòzdrzatkù lingwisticzi je tim samim jãzëkã, co rumùńsczi; 23.5% ùwôżô swój rodny jãzëk za „rumùnsczi”), rusczi 9.7%, gagaùzczi 4.2%, ùkrajińsczi 3.9%, bùłgarsczi 1.5%, romani 0.3% (wôrtoscë szacowóné na 2014).

Religijné karna

90,1% prawòsławié (wôrtoscë szacowóné na 2014)

Ùrbanizacjô

• mieskô pòpùlacjô: 45,2% (w 2017)
• wikszé miesczé westrzódczi: Kiszëniów (stolëca) – 725,000 mieszkańców (2015)

Pòliticzny system

• òficjalnô pòzwa: Repùblika Mòłdawiô (mòłd. i rum. Republica Moldova)
• pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
• stolëca: Kiszëniów
• czasowô cona: UTC+2
• państwowé swiãto: 27 zélnika – Dzéń Samòstójnotë
• nôrodny himn: „Limba noastră” (Nasza mòwa)

Wëkònôwczô władza

• pezydent Maia Sandu (òd 24 gòdnika 2020)
• premier Natalia Gavrilița (òd 6 zélnika 2021)

Ùstawòdôwczô władza

jednojizbòwi parlament (101 nôleżników na sztërëlatną kadencjã)

Bibliografiô

• Mòłdawiô w „The World Factbook”