Słoweniô

Republika Slovenija Słoweniô Fana Herb Mòtto: fëlëje òficjalné rzëczenié Òficjalny jãzëk słoweńsczi Stolëca Lublana Fòrma państwa repùblika Wiéchrzëzna % wòdë 20 273 km² 0,6% Lëdztwò (2017) 1 972 126 Dëtk Euro € (EUR) Czasowô cona UTC +1 Nôrodné swiãto 25 czerwińca Himn Zdravljica Kòd SI Internet .si Telefón +386

Słoweniô (téż: Słoweńskô) – państwò w pôłniowim dzélu westrzédny Eùropë, nôleżącé do Eùropejsczi Ùnie. Grańczi z Aùstrią, Chòrwacją, Madżarską i Italską.

Geògrafiô

Pòłożenié

Leżi w pôłniowim dzélu westrzédny Eùropë, pòmidzë Aùstrią i Chórwacją.

Wiéchrzëzna

• całownô: 20,273 km²
• wiéchrzëzna lądu: 20,151 km²
• wiéchrzëzna wòdów: 122 km²
• môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 155.

Lądowé grańce

• òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,211 km
• państwa, z jaczima mô grańce: Aùstriô 299 km, Chòrwacjô 600 km, Wãgrë 94 km, Włochë 218 km

Brzegòwô liniô

Słoweńsczi ùbrzég z klifama

46,6 km

Klimat

Strzódzemnomòrsczi klimat na ùbrzegù; na plaskati wëżawie i dolënach na pòrénkù klimat kòntinentalny, z chłodną zëmą i łagódnym abò gòrącym latã.

Ùsztôłcenié terenu

Fizycznô kôrta Słowenie

Na ùbrzegù rozcygô sã plaskatô wëżawa Kras; w nordowò-zôpadnym dzélu rozcygô sã górsczi region (Julijsczi Alpë), chtëren przëlégô do teritorium Włoch i Aùstrie (na nordze); na pòrénkù przeplôtają sã wëszawë i dolëznë z mnodżima rzékama.

Wësokòsc terenu

Górsczi krôjòbrôz Słowenie (Julijsczi Alpë)

• strzédnô wësokòsc: 492 m. n.r.m.
• nôniższô wësokòsc: o m. n.r.m. (Adriaticczé Mòrze)
• nôwëższi czëp: 2,864 m. n.r.m. (Triglav)

Gruńtë wedle ùżiwaniô

• rolné gruńtë 22,8 % (w tim 8,4% òrnëch gruńtów)
• lasë 62,3% (w 2011)

Lëdze i spòlëzna

Pòpùlacjô

• wielëna lëdztwa: 1,972,126 (wôrtoscë szacowóné na lëpińc 2017)
• môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 147.

Etniczné karna

Słoweńcë 83.1%, Serbòwie 2%, Chòrwacë 1.8%, Bòsniacë 1.1% (pòdôwczi òglowégò spisënkù z 2002)

Jãzëczi

słoweńsczi (òficjalny) 91.1%, serbò-chòrwacczi 4.5% (pòdôwczi òglowégò spisënkù z 2002)

Religijné karna

katolëcë 57.8%, mùzułmanie 2.4%, prawòsławny 2.3%

Ùrbanizacjô

Lublana

• mieskô pòpùlacjô: 49,6% (w 2017)
• wikszé miesczé westrzódczi: Lublana (stolëca) – 279,000 mieszkańców (w 2014)

Pòliticzny system

• òficjalnô pòzwa: Repùblika Słoweniô (słoweń. Republika Slovenija)
• pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
• stolëca: Lublana
• czasowô cona: UTC+1
• nôrodny himn: „Zdravljica” (Toast)

Wëkònôwczô władza

• pezydent: Borut Pahor (òd 22 gòdnika 2012)
• premier: Marjan Šarec (òd 13 séwnika 2018)

Ùstawòdôwczô władza

Dwùjizbowi parlament, w skłôd jaczégò wchôdô Państwòwô Radzëzna (słoweń. Državni Svet; 40 nôleżników na piãcolatną kadencjã) i Państwòwé Zéńdzenié (słoweń. Državni Zbor; 90 nôleżników na sztërëlatną kadencjã; dwùch z nich wëbiérô sã w òsóbnëch welownëch òkrãżach dlô włosczi i wãgersczi miészëznë).

Bibliografiô

• Słoweniô w „The World Factbook”

Bùtnowé lënczi

• Òficjalnô starna
• Slovenia.si
• Rząd Repùbliki Słoweniô